Stanisław Lem wiat Na Krawędzi

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.S�yszymy, �e si� zespo�y polityków zu�ywaj�, �e si� rady programowe zu�ywaj�.Czy na przyk�ad bankierzy te� si� zu�ywaj� - nie wiem, bo siedz� w przytulnych,146doskonale wyt�umionych od ha�asów gabinetach i o nich nic nam nie wiadomo.Szybko nast�puj�ce przemiany w telewizji przejmuj� mnie groz� - groz� rozpaczy, �e do tego ju� dosz�o.To, co�, bracie, widzia� wczoraj, musisz zaraz zapomnie� - w tym tygodniu damy ci now� porcj� kotleta schabowego.Postanowi�em sobie odbiornika wcale nie uruchamia� - chyba �e w wyj�tkowych przypadkach.Gdzie�, w jakich� katakumbach, wegetuje jeszcze tak zwana sztuka wy�sza, elitarna, ale kultura masowa tak si� rozpowszechni�a i wytworzy�a takie metastazy czy przerzuty, �e tamt� w�a�ciwie zdominowa�a, i ta wy�sza wr�cz si� wstydzi.Dostaj� pisma takie, jak "Pokaz", "Arkusz" czy "Dekada Literacka", i my�l�: Bo�e �wi�ty, jaki procent Polaków w ogóle bierze je do r�ki!- Bardzo niewielki.- No w�a�nie! Co innego, gdy chodzi o powa�ne tematy naukowe, o rezonans magnetyczny w j�drach atomowych albo o wielkie twierdzenie Fermata w matematyce, bo to rzeczywi�cie jest dla specjalistów, ale sprowadzenie kultury do roli papki, jak� si� w ma�ych s�oiczkach dla niemowl�t sprzedaje, i upchni�cie literatury w najciemniejsze k�ty naszej wegetacji bytowej bardzo mnie martwi.Z jednej strony mamy takie rzadkie zjawisko jak Brodski, poeta doctus a z drugiej strony morze ciemno�ci si� rozla�o.Kiedy� telewizja warszawska ��da�a, bym wyst�pi� przed kamer� w zwi�zku z tym, �e podpisa�em protest przeciw likwidacji II programu Radia.147Us�ysza�em: - Prosz� pana, to b�dzie 45 sekund jedno d�u�sze dobre zdanie albo dwa krótsze.Czyli �e z Warszawy zadzwoni� do Krakowa, z Krzemionek przyjedzie do mnie ekipa, b�dzie rozstawia� sprz�t przez pó� godziny i potem ja mam powiedzie� jedno zdanie? Nie.Odmawiam.Innym razem zadzwoni� Lublin: - Prosz� co� powiedzie� o komputerach.- Zgadzam si�.- Ma pan oko�o pi�ciu minut.- Przez pi�� minut mog� powiedzie�: - Dobry wieczór pa�stwu.- To my pa�sk� wypowied� podzielimy na pi�ciominutowe plasterki, pomi�dzy którymi pu�cimy muzyk�.- Znowu odmówi�em.Traktuj� cz�owieka zupe�nie jak salami.�ycie kulturalno-literackie zesz�o na margines.Kiedy si� chce przeczyta� co� ciekawego i ostrego, bierze si� Boya, S�onimskiego albo nawet i Prusa.Z przyjemno�ci� czytam znowu Lalk�, któr� czyta�em ju� ze czterdzie�ci razy.- Par� ksi��ek z ostatniego dziesi�ciolecia bardzo pan jednak chwali�: cho�by "Hanemanna" Chwina czy "Wilczy notes" Wilka.- Owszem, tak; ale prym wiod� panie z mitograficzno-mitologicznym zaci�ciem - Prawiek, Dom dzienny, dom nocny - do których przekona� si� nie umiem.Ale jestem, jak wiadomo, wielkim wybrzydzaczem.- W�a�nie, narzeka pan na media, ale na przyk�ad "Wyborcza" publikuje jednak regularnie kolumny po�wi�cone nauce i sporo tam warto�ciowych rzeczy mo�na znale��.148- Trafia si� jednak i sporo blagi albo niewczesnej sensacji.Panuje oberwanie futurologicznej chmury.Jako hamowniczy prognostyki napisa�em do "Odry", �e nie b�dzie ani nie�miertelno�ci, ani sk�adów gotowych serc.Wyprodukowanie z komórek skrzeku �aby �abiego oka odleg�e jest o kilkana�cie tysi�cy kilometrów od hodowania w laboratorium oczu ludzkich.Niedawno "Wyborcza" zamie�ci�a te� du�y artyku�, w tonie nadzwyczaj dramatycznym, o strasznym nieszcz�ciu, jakie grozi nam ju� za trzy miliardy lat, kiedy Mg�awica Andromedy rymnie w Drog� Mleczn�.Ale przecie� S�o�ce wyga�nie troch� wcze�niej, zmieni si� w czerwonego olbrzyma, i nadejdzie koniec �wiata - nie mamy si� wi�c czym martwi�! Lepiej si� zastanowi�, co b�dzie w nadchodz�cym roku.Wszystko jest do wynalezienia -jedyne, czego nam brakuje, to lekarstwa na g�upot�.- Dzia�ami popularnonaukowymi w gazetach tak�e rz�dz� prawa rynku dziennikarskiego - wa�ny jest "news" mo�liwie sensacyjny.- No w�a�nie.Nawet takie pismo jak ,,Newsweek" wydaje mi si� coraz bardziej merkantylne i robione pod publiczk�.Za czasów komuny dostawali�my z Jasiem Szczepa�skim "Newsweeki" z konsulatu ameryka�skiego; czuli�my si� wtedy jak taki cz�owiek przyduszony, który dostaje do ust butl� z tlenem.Teraz przegl�dam je z coraz wi�kszym niesmakiem.Triumf merkantylizmu nie jest tym, na co najbardziej czeka�em - a ju� na pewno nie w dziedzinie kultury.Rozmowa dziewi�taO pornografii, pruderii i niebezpiecze�stwach detabuizacji- Protestowa� pan przeciw prawnym regulacjom kwestii pornografii, jakie u nas przyj�to; niektórzy gotowi okrzykn�� pana jej obro�c�.Czy jest pan obro�c� pornografii?- Tak daleko bym si� nie posun��, ale uwa�am, �e jest to u nas temat zast�pczy - sejm powinien zajmowa� si� sprawami powa�niejszymi! Sze�� lat mieszka�em w Austrii, nie�le znam tamtejsze warunki spo�eczne.To zdecydowanie katolicki kraj - ale �eby kto� si� w parlamencie zastanawia�, czy wolno pokazywa� organy p�ciowe w trakcie stosunku? Zupe�nie jakby prowadzi� debat� nad d�ugo�ci� knotów w �wiecach! Pyta�em w hotelu ,,Forum", czy po zmianach w kodeksie zmniejszy�a si� przynajmniej liczba pism pornograficznych? Nic podobnego, s� tylko bardziej pochowane.Zasmuci�a mnie te� kiedy� wiadomo�� prasowa, �e episkopat zabra� g�os w tej sprawie, poniewa� nade wszystko ceni� sobie wolno�� wypowiedzi, tymczasem biskupi byli za jej ograniczeniem.Uwa�am,150�e powinni�my mie� wolno�� w takim zakresie, w jakim gwarantuje j� ameryka�ska Pierwsza Poprawka do konstytucji, to znaczy, �e wolno mówi� wszystko.Nie lubi� porywania si� z motyk� na s�o�ce; nie przerobi si� Europy na �ad irlandzko- polski.Równocze�nie niemal przeczyta�em wtedy w pewnym reporta�u, �e dwadzie�cia tysi�cy Polek zajmuje si� prostytucj�, przede wszystkim na terenie Niemiec, i jak to si� dla nich niekiedy ko�czy.Trudno jak katarynka nawo�ywa� wci�� do przywrócenia kary �mierci, ale �cie�ki zdrowia dla organizatorów tego procederu bardzo by si� przyda�y.Trzeba te� rozpocz�� siln� akcj� u�wiadamiaj�c�: rozmaite g�upie dziewcz�ta wyje�d�aj�, �eby pracowa� jako panie do towarzystwa i kelnerki, a ko�cz� posiniaczone, z podbitymi oczami.Sposób, w jaki to wszystko opowiedziano, do�� mnie zreszt� zniesmaczy� - szczegó�ów mo�na by sobie zaoszcz�dzi� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki