[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dokonania i pora¿ki Jana III Sobieskiego.Wojny z Turcj¹ w II po³.XVII w.Dokonania ipora¿ki Jana III Sobieskiego.Wojny z Turcj¹ w II po³.XVII w.Jan Sobieski nale¿a³ do partiifrancuskiej, a to z tego powodu, ¿e o¿eni³ siê z dwórk¹Ludwiki Marii- Marysieñk¹ -wdow¹ po ordynacie Zamojskim.Karierê publiczn¹ zawdziêcza obaleniu Jerzego Lubomirskiego,po nim przej¹³ zarówno bu³awê Hetmana polnego i Marsza³kaWielkiego Koronnego.Jako hetman polny z niewielk¹ armi¹zosta³ skierowany na p³d.-wsch.rubie¿e Rzeczpospolitejponiewa¿ tam gotowa³a siê nowa wojna, a mianowicie Hetmankozacki Piotr Doroszenko w 1667r.podda³ siê Turcji co sta³osiê przyczyn¹ wojny miedzy Rzeczpospolit¹ a Turkami g³.tatarami.Hetman rozporz¹dza³ niewielk¹ armi¹, ale mimo touda³o mu siê odnieœæ zwyciêstwo w bitwie pod Podhajcami 1667r., ale w roku nastêpnym abdykowa³ Jan Kazimierz - wrzesieñ1668r.zaœ szlachta na króla Polski wybra³a Micha³a KorybutaWiœniowieckiego ( 1669 - 1673 ) Korybut by³ w³adc¹nieudolnym, bez autorytetu, a tymczasem na Rzeczpospolit¹ruszy³a nawa³a Turecka 1672r.Turkom uda³o siê zdobyæKamieniec Podolski.16 X 1672r.Rzeczpospolita musia³a podpisaætraktat w Buczaczu.Moc¹ tego traktatu Polska , Ukrainazosta³a odst¹piona Doroszence pod zwierzchnictwem tureckim,natomiast Podole z Kamieñcem Turcji, co wiêcej Rzeczpospolitazobowi¹za³a siê p³aciæ Turcji roczna daninê w wysokoœci 22tyœ.dukatów rocznie.Polska zosta³a w ten sposóbwci¹gniêta na listê krajów wasalnych Turcji.Postanowieniatraktatu w Buczaczu wywo³a³y powszechne oburzenie, szlachtauchwali³a zwiêkszone podatki na armiê , co umo¿liwi³ohetmanowi Janowi Sobieskiemu zwyciêstwo nad Turkami w bitwie podChocimiem 11.XI.1673r.Dos³ownie w przededniu tej bitwy - 10.XI zmar³ król Micha³.Szlachta powierzy³a koronê Janowi IIISobieskiemu -1674-1696.I tu nastêpuje pewne rozdwojeniepolityki Jana III Sobieskiego , albowiem Jan III by³ uwa¿any zazwolennika partii francuskiej natomiast okolicznoœci zmusza³ygo do walki z Turcj¹.W 1675r.Jan III zawar³ z Francj¹ tajnytraktat w Jaworowie.Moc¹ tego Polska mia³a poprzeæ Francjêprzeciw Branderburgii, a potem przeciw Austrii, w zamian za comia³a otrzymaæ poparcie Francji w sprawie Prus Wschodnich iŒl¹ska.Co wiêcej Francja zgodzi³a siê poœredniczyæ wrokowaniach miêdzy Polsk¹ a Turcj¹ o zwrot zajêtych przezTurcjê terytoriów.To poœrednictwo nic nie da³o i trzebaby³o ten problem rozstrzygn¹æ zbrojnie w 1675r.Jan IIISobieski odniós³ zwyciêstwo pod Lwowem, rezultatem czego inastêpnej bitwy pod ¯Ã³rawnem(1676.24.IX) by³o podpisanietraktatu ¿Ã³rawiñskiego, moc¹ którego 2/3 Ukrainy mia³opowróciæ do Polski a reszta pozostaæ przy Kozakach podzwierzchnictwem Turcji, zaœ sprawa Podola mia³a byæ ujêta nadrodze dalszych rokowañ.Po rozwi¹zaniu kwestii TureckiejSobieski powróci³ do swych planów antyhabsburskich i w 1677r.podpisa³ ze Szwecj¹ uk³ad w Gdañsku przeciw elektorowibrandenburskiemu.Uk³ad przewidywa³ wspólne wyst¹pienie obupañstw przeciw Brandenburgii za pieni¹dze francuskie.Jednakten kierunek polityki nie zyska³ poparcia narodu szlacheckiegobo powszechnie domagano siê odzyskania Podola, to z koleiimplikowa³o w sojusz z Austri¹ , która wówczas by³azagro¿ona przez Turcjê Kiedy w 1683r.Turcja zaatakowa³aAustriê a wojska tureckie obleg³y Wiedeñ Sobieski poœpieszy³z pomoc¹ i mia³a miejsce s³ynna odsiecz wiedeñska 12.IX.1683r.W paŸdzierniku Sobieski odniós³ kolejne zwyciêstwo nadTurkami w bitwie pod Parkanami.W roku 1684 zawi¹za³a siêkoalicja Polski, Austrii, Wenecji i papie¿a przeciw Turcji tzw.Œwiêta Liga, dalsze jednak wyprawy przeciw Turkom nieprzynios³y sukcesów, wojna Polsko-Turecka w ramach Œw.ligitrwa³a do 1699r.Pokój z Turcj¹ zawar³ ju¿ nastêpcaSobieskiego - tzw.pokój w Kar³owicach 1699 r.moc¹ któregoPolska odzyska³a utracone terytoria (Podole z Kamieñcem)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]