11gramatyka

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Karpiński pisał też dramaty i rozprawy (min."O wymowie wprozie albo w wierszu"), zajmował się przekładami, wydał tom poezji zatytułowany"Pieśni nabożne" ("Kiedy ranne wstają zorze.", "Wszystkie nasze dziennesprawy.", kolęda "Bóg się rodzi").Sławę przyniósł mu już pierwszy tom wierszy"Zabawki wierszem i przykłady obyczajne".Zawierają one min.cykl wierszy "DoJustyny" inspirowane nieszczęśliwą, młodzieńczą miłością poety.Liryki tewyrażają głębokie uczucie i tęsknotę za ukochaną, przedstawiane np.za pomocąopisów przyrody i zręcznych osobistych nawiązań ("Tęskność na wiosnę").Równieżtematykę miłosną podejmuje najsłynniejszy utwór Karpińskiego - sielanka "Laura iFilon".Opisuje w dialogu perypetie miłosne dwojga kochanków ich niepokoje,obawy o uczucie drugiego.Filon aby wypróbować uczucie ukochanej i skłonić ją doodsłąnięcia uczuć, pozoruje porzucenie ukochanej, nie stawiając się na umuwionespotkanie pod jaworem.Wszystko kończy się wzruszającym happy endem.Sentymentalizm nie mógł stworzyć poetyki normatywnejpozostając w zgodzie z ideałami subiektywizmu i indywidualizmu, upatrywaniaźródeł poezji w wewnętrznych przeżyciach wrażliwej jednostki.WprtawdzieFranciszek Karpiński sformułował zasady poetyki "czułego serca" lecz zasadniczojej charakter zależał od upodobań twórców.Mimo iż były one w pewnej mierzeniejednolite, można stwierdzić iż preferowano poetykę (uczuciowość) łagodną,delikatną, a nawet łzawą.Literackim wyrazem uczuciowości bohaterasentymentalnego będą chrakterystyczne sposoby zachowania (gesty, westchnienia,lanie łez, omdlewanie, choroby) i ulubione rekwizyty (kostium pasterski,fujarka, wieniec, droga pamiątka itp.).Motywy te nadużywane przez tandeciarzy,utrwaliły w świadomości społecznej karykaturalny i nieprawdziwy obraz bohaterasentymentalnego.Związane było to z dużą "produkcją literacką", zgodną zoświeceniowymi postulatami odelitaryzownia literatury (w ramach szerzeniawiedzy).Hasła te szerzył także Rouseau.Wysuwał koncepcję "lubej prostoty",odnoszącej się do warstwy stylistyczno-językowej.Sentymentalizm dla osiągnięcia swych celów musiał stworzyćwłasny styl literacki.Oparł go na języku potocznym.Jednak wytrzebiono z niegozbyt pospolite czy ordynarne słowa.Czasami stosowano stylizację gwarową (np.wsielankach), naśladował też śpiewność ludowego wiersza (liryki Karpińskiego).Przedstawiając "człowieka czułego" literatura sentymentalnastarała się zainteresować jego psychiką, a zwłaszcza motywacją reakcji izachowań.Oprócz tego eksponowano uczucia rodzinne, przjaźń, humanitaryzm.Szczególne miejsce zajęła miłość.Ponadto miejsce pewne zdobyła tematykaspołeczna i patriotyczna.Konflikty wewnętrzne bohaterów przebiegały najczęściejna płaszczyźnie przeciwstawienia trgo, co pierwotne i naturalne, temu co wtórnei sztuczne."Naturalny" świat uczuć bohatera contra "zła" cywilizacja, a więcuprzedzenia stanowe, dworska obłuda, miejskie zwyczaje itp.Ideowe i artystyczne założenia sentymentalizmu dawały sięrealizować we wszystkich rodzajach literackich, w poezji i prozie.Liryka byłarodzajem z założenia bliskim człowiekowi o "czułym sercu", ułatwiała bowiemwyrażanie indywidualnych uczuć.Wymagała jednak rezygnacji ze stylu wysokiego nainne sugerujące prostotę i szczerość, bliskość z czytelnikiem.Dotyczyło tozarówno liryki osobistej, jak i społeczno-patriotycznej i religijnej.Doulubionego gatunku literackiego należała sielanka.Przetwarzano ją wnajrozmaitsze sposoby, także niejednokrotnie silnie odbiegała od pierwotnegowzorca w stronę czystego liryku (wiersze Karpińskiego "Do Justyny"), dramatu("Troiste wesele" Kniaźnina) czy obrazka epickiego ("Wiesław" Brodzińskiego).Poza sielanką chętnie posługiwano się pieśnią, elegią,dumą, odą.Motywy malarskie i muzyczne w literaturzeMalarstwo i muzyka bardzo często występuję w literaturze wformie motywów literackich.Pełnią one w utworach rolę tła, dodają dziełuprzestrzennego wyrazu poprzez wzbogacenie go o warstwę foniczną i wizualną.Pomagają oddać nastrój opisywanego miejsca, przybliżają odbiorcy klimat danejepoki poprzez pokazanie jej pozaliterackich cech.Motywy malarskie spotykamy w takich utworach jak:· "Pan Tadeusz" Adama Mickiewicza.Na ścianach dworku wSoplicowie umieścił autor portrety wielkich Polaków: Kościuszki, Reytana,Jasińskiego.Podkreślił przez to polski charakter tego domostwa i pokazałpatriotyczne nastawienie mieszkańców.W innym fragmęcie utworu mowa jest omalarskich zamiłowanich hrabiego.Kiedy jako pułkownik armii napoleońskiejprzybywa do Soplicowa, zostaje rozpoznany między innymi po tym, że szkicujeZosię w stroju litewskim.· "Nad Niemnem" Elizy Orzeszkowej.W utworze widzimy postaćZygmunta Korczyńskigo, malarza, który w nadniemeńskiej wsi nie potrafi znaleźćnatchnienia.Chce on rozwijać się twórczo i marzy on o wyjeździe do stolicysztuki - Paryża.· "Wesele" Stanisława Wyspiańskiego.Dramaturg właczył doswojego utworu dwie postacie, które zeszły z obrazów - są to Stańczyk iWernychora.Stańczyk, w rozmowie z Dziennikarzem, uosabia jego sumieniepolityczne.Pierwowzór Stańczyka stanowi błazen królewski ze słynnego obrazuMatejki, błazen smutny, przewidujący powolny rozkład Rzeczpospolitej.StańczykWyspiańskiego symbolizuje ówczesny obóz konserwatystów, oceniającydziewiętnastowieczne zrywy niepodległościowe, zwłaszcza powstanie styczniowejako akcje szaleńcze.Jest więc symbolem skłucenia społeczeństwa.Wernychora byłna pół mityczny wróżbitą i prorokiem działajacy w okresie konfederacji barskiej.Jak pisze prof [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki