[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Tymczasem, jak pokazuj¹ niezwykle interesuj¹ce eksperymenty Landa, widzenie barwjest procesem znacznie bardziej skomplikowanym.To, jak¹ barwê ma dla nas okreœlony wycinek pola widzenia, zale¿y tylko w pewnym stopniu od d³ugoœci fal œwietlnych odbitych przez ten obszar.Istotne znaczenie ma równie¿ ca³a kompozycja fal œwietlnych odbitych od obszarów s¹siednich.W swoich niezwykle pomys³owych eksperymentach Land (1983) pokazywa³ osobom badanym plansze przedstawiaj¹ce mozaikê kolorowych kwadracików i prostok¹tów.Fragment takiej planszy (np.czerwony kwadrat) oœwietla³ on trzema kolorowymi œwiat³ami (czerwonym, zielonym i niebieskim), których intensywnoœæ móg³ dowolnie zmieniaæ.Okaza³o siê, ¿e niezale¿nie od kompozycji œwiate³, którymi oœwietlal dany wycinek planszy, jego kolor pozostawa³ subiektywnie nie zmieniony.Wystarczy³o jednak, by taki np.czerwony kwadrat pokazaæ w izolacji od kolorowego t³a - jego barwa ulega³a zmianie.Dane te nasuwa³y przypuszczenie, ¿e wra¿enie sta³ej barwy system nerwowy zapewnia poprzez dokonywanie oceny œwiate³ s¹siaduj¹cych z sob¹ obszarów.Komórki, które mog¹ spe³niaæ tak¹ w³aœnie funkcjê, wykryto w korze paraprojekcyjnej (œciœlej w obszarze, który nazywa siê V4 - por.s.22).Reaguj¹ one tylko wówczas, gdy spostrzega siê dan¹ barwê, niezale¿nie od tego, jak¹ konkretna kompozycj¹ fal charakteryzuje siê œwiat³o padaj¹ce na siatkówkê oka Poniewa¿ ich pola recepcyjne s¹ wzglêdnie du¿e, mog¹ one integrowaæ34#### # ###v# ##atomatycznie, poniewa¿ wie, i¿ jest ona umieszczona zawsze na przeciêciu kreœlonego wiersza i okreœlonej kolumny serii kart.Strategia konserwa#wna, która jest postêpowaniem systematycznym, jest dostosowana do porz¹dkowanej sytuacji problemowej.W sytuacji chaotycznej (losowej), w której karty u³o¿one s¹ bez jakie#kolwiek planu, wiêkszoœæ studentów wybiera³a strategiê badania kolej'go, która odpowiada strukturze tej sytuacji.W badaniu kolejnym cz³owiek e musi wybieraæ œciœle okreœlonych kart, tak jak w strategii konserwatywnej.³³Ã³¿my, ¿e sformu³owa³ on hipotezê "zielone figury", to w trakcie jej irawdzania mo¿e wybieraæ dowoln¹ kartê z zielonymi figurami.Kart takich st a¿ 27 (czyli 1/3 zbioru wszystkich kart) i dlatego nawet w sytuacji ³aotycznej mo¿na je odkryæ bez trudu.Strategia badania nie wymaga wiêc #orz¹dkowania kart.Dobór strategii konserwatywnej w sytuacji uporz¹dkowanej i stoiwanie strategii badania kolejnego w sytuacji chaotycznej œwiadczy o lniejêtnoœci przystosowania strategii atakowania problemu do struktury #uacj i.Drugi eksperyment przeprowadzoñy przez Brunera by³ jeszcze bardziej#aK Karty omowione poprzeanio).vv zwi¹zKu z tym oaKrycie po#êcia za pomoc¹ strategii konserwatywnej by³o mo¿liwe po wyborze a¿ szeœciu kart.Eksperymentator wyró¿ni³ trzy grupy studentów.Ka¿da z nich otrzymywa³a seriê kart œciœle uporz¹dkowanych.W pierwszej grupie studenci mogli wybieraæ dowoln¹ liczbê kart, w grupie drugiej pozwolono im wykorzystaæ tylko 4 karty, a w grupie trzeciej mogli oni wybraæ tylko jedn¹ kartê; po wyborze jej musieli okreœliæ poszukiwane pojêcie.Wraz z ograniczeniem liczby mo¿liwych do wyboru kart studenci zmienili strategiê konserwatywn¹ na strategiê ryzykown¹.Ilustruje to rysunek 12.W grupie pierwszej, w której nie ograniczono liczby wybranych kart, a¿ 88"% studentów stosowa³o strategiê konserwatywn¹.Po otrzymaniu informacji o szeœciu kartach, odkrywali oni w zasadzie w³aœciwe pojêcie.W grupie drugiej, w której liczbê wyborów ograniczono do czterech kart, ju¿ tyko 67"% studentów stosowa³o strategiê konserwatywn¹, a 33% - strategiê ryzykown¹.Wreszcie, w grupie trzeciej, w której pozwolono wybraæ tylko jedn¹ kartê, znaczna wiêkszoœæ badanych, bo a¿ 72"%, decydowa³a siê na zastosowa n ie strateg i i ryzykownej.88 "%Rys.12.Procent osób badanych stosuj¹cych strategiê konserwatywn# (slupki zakreskowane) i strategiê ryzykownd (slupki nie zakreskowane) w trzech grupach eksperymentalnych.(Dane z eksperymentu J.S.Brunera, 1956.)Te zmiany w doborze strategii mo¿na z ³atwoœci¹ wyjaœniæ.Przy ograniczonej liczbie kart strategia konserwatywna przestaje byæ skuteczna.Nie mo¿na bowiem za pomoc¹ niej odkryæ w³aœciwego pojêcia po wyborze jednej karty
[ Pobierz całość w formacie PDF ]