Zubrin R. Wagner R. Czas Marsa

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Na podstawie tego oraz setek podobnych bada� ameryka�ska Narodowa Akademia Nauk i Narodowa Rada Bada� Naukowych opublikowa�a miarodajny raport na temat biologicznych skutków promieniowania jonizuj�cego (BEIR), podaj�cy przybli�one warto�ci statystycznego prawdopodobie�stwa zachorowania na �mierteln� odmian� raka w ci�gu 30 lat od wystawienia na dzia�anie d�ugotrwa�ych dawek promieniowania w ��cznej wysoko�ci 100 remów u osób powy�ej dziesi�tego roku �ycia (tab.5.1).Zgodnie z ocen� BEIR prawdopodobie�stwo zachorowania na �mierteln� odmian� raka wynosi oko�o 1,8% w ci�gu 30 lat na ka�de 100 remów napromieniowania.Je�li zatem astronau-ta-kobieta b�dzie wystawiona na dawk� promieniowania w wysoko�ci 50 remów podczas trwaj�cej dwa i pó� roku misji mars-2 C.Comar i in.: The Effects on Population of Exposure to Low Levels of lonizing Radiation: Report of the Advisory Committee on the Biological Effects of lonizing Radiation (BEIR).Division of Medical Sciences, National Academy of Sciences and National Research Council, Washington, DC 1972.168 � CZAS MARSAja�skiej i po powrocie b�dzie jeszcze �y�a co najmniej 30 lat, a� umrze ze staro�ci, prawdopodobie�stwo zachorowania na �mierteln� odmian� raka z powodu promieniowania, otrzymanego podczas wyprawy, wyniesie 50/100 x 1,81% = 0,905%.(Prawdopodobie�stwo zachorowania na �mierteln� odmian� raka w ci�gu jednego roku b�dzie równe 1/30 x 0,905% = 0,03%.Ryzyko zachorowania na raka spowodowanego promieniowaniem podczas samej wyprawy jest zaniedbywalnie ma�e).W przypadku astronauty-m�czyzny ryzyko zachorowania na raka, spowodowanego promieniowaniem, jest nieco ni�sze (mo�na pomin�� raka piersi) i wynosi 0,68%.Je�li za�o�ymy, �e astronauci nie pal�, ryzyko zachorowania na raka wynosi oko�o 20% bez uwzgl�dniania podró�y na Marsa i poni�ej 21% przy uwzgl�dnieniu podró�y na Marsa.W obliczeniach wzi��em pod uwag� d�ugotrwa�� (a nie otrzyman� w krótkim czasie) dawk� promieniowania w wysoko�ci 50 remów podczas trwaj�cej dwa i pó� roku misji marsja�skiej.Zastanówmy si� teraz nad nast�puj�c� kwesti�: w jaki sposób rozwa�ane warianty za�ogowej wyprawy na Marsa wp�ywaj� na wysoko�� dawki promieniowania, otrzymanej przez za�og� podczas misji?Astronauci wystawieni s� na dwa rodzaje promieniowania: promieniowanie spowodowane rozb�yskami s�onecznymi oraz promieniowanie kosmiczne.Rozb�ysk s�oneczny jest �ród�em strumieni protonów, emitowanych ze S�o�ca w nieregularnych i nieprzewidywalnych odst�pach czasu, �rednio raz do roku.W przypadku rozb�ysku s�onecznego astronauta, który nie korzysta z �adnej os�ony, jest nara�ony na dawk� kilkuset remów w ci�gu paru godzin, czyli dawk� powoduj�c� chorob� popromienn� lub nawet �mier�.Energia pojedynczych cz�steczek, wyrzucanych w trakcie rozb�ysku s�onecznego, wynosi jednak oko�o miliona elektronowoltów, mog� je wi�c z �atwo�ci� powstrzyma� stosunkowo nieskomplikowane os�ony.Analizuj�c trzy najwi�ksze zaobserwowane do tej pory rozb�yski s�oneczne -z lutego 1956, listopada 1960 i sierpnia 1972 roku - zauwa�amy, �e dawki promieniowania, na które nara�eni bylibyJAK POKONA� SMOKI l OMIN�� SYRENY � 169astronauci, chronieni jedynie przez kad�ub statku mi�dzyplanetarnego, takiego samego typu, jak nios�cy modu� mieszkalny misji marsja�skiej (modu� wraz z kad�ubem, meblami, rozmaitymi uk�adami technicznymi, osprz�tem i innymi przedmiotami stanowi os�on� o rozk�adzie masy równym oko�o 5 g/cm2 na obrze�u), wynios�yby �rednio w przybli�eniu 38 remów; gdyby jednak astronauci udali si� do pok�adowego schronu, mieszcz�cego si� w spi�arni (tam modu� mieszkalny Mars Direct stanowi os�on� równ� oko�o 35 g/cm2; patrz: rys.5.1), byliby chronieni przez zgromadzone zapasy i otrzymana dawka promieniowania spad�aby do jakich� 8 remów.3 Je�li podczas rozb�ysku s�onecznego, o nat�eniu równym �redniej dla trzech wspomnianych rozb�ysków, astronauci znajdowaliby si� wewn�trz modu�u mieszkalnego na Marsie, byliby wystawieni na dawk� promieniowania oko�o 10 remów poza schronem lub 3 remów wewn�trz schronu.(Na powierzchni Marsa dawki promieniowania s� znacznie ni�sze z powodu os�ony, zapewnianej przez atmosfer� i powierzchni� Czerwonej Planety).Sytuacja wygl�da inaczej w przypadku promieniowania kosmicznego.Sk�ada si� ono z cz�steczek o energii si�gaj�cej miliardów elektronowpltów, zatem do zabezpieczenia si� przed nim potrzebne s� os�ony grubo�ci wielu metrów, o co trudno podczas lotu mi�dzyplanetarnego.Na samej powierzchni Marsa ochrona przed promieniowaniem kosmicznym nie nastr�cza jednak powa�niejszych trudno�ci: planeta chroni przed promieniowaniem nadchodz�cym od do�u, a worki z piaskiem zapewni� os�on� przed cz�ci� promieni kosmicznych, które uderzaj� w modu� mieszkalny z góry [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki