Bolesław Prus Placówka

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.- Przynosz� ci b�ogos�awie�stwo boskie.Wdziej ko�uch, bo zimno, i pokrzep si� - odpar� ksi�dz.Ustawi� kosz na wysokim progu stajni i pocz�� wydobywa� chleb, mi�so i butelk� miodu.�limak zbli�y� si� do proboszcza, spojrza� mu w twarz, dotkn�� r�koma futra i nagle upad� mu do nóg szlochaj�c:- Jaki ja biedny, mój jegomo��.jaki ja biedny.Oj! jaki ja biedny.- Benedicat te omnipotens Deus - b�ogos�awi� go proboszcz.Ale wnet, zamiast prze�egna�, uj�� go w ramiona i usiad� z nim na progu.I tak siedzieli d�ug� chwil� - n�dzny, p�acz�cy ch�op w obj�ciach eleganckiego ksi�dza.- No, uspokój si�, bracie.b�dzie dobrze.Bóg nie opuszcza swoich dzieci.Poca�owa� go i otar� mu �zy.�limak z rykiem upad� mu do nóg po raz drugi.- Niech�e ju� zgin�.- szlocha�.- Niech pójd� do piek�a za moje grzechy, kiej mnie takie szcz�cie spotka�o, �e sam jegomo�� ulitowali�cie si� nade mn�.A czy ja wart Tego, ady �ebym ja sto lat �y�, �ebym na kolanach do Ziemi �wi�tej poszed�, to jeszcze si� nie ods�u��.Odsun�� si� na kl�czkach i bi� czo�em w ziemi� u nóg ksi�dza, jak przed o�tarzem.I du�o czasu up�yn�o, nim proboszcz zdo�a� go o tyle uspokoi�, �e ch�op podniós� si� i wdzia� ko�uch.- Napij si� - rzek� ksi�dz podawszy mu kielich miodu.- Kiej nie �miem, mój serdeczny jegomo��.- No, wi�c ja pij� do ciebie - i dotkn�� ustami kielicha.�limak uj�� miód dr��cymi r�koma i, znowu ukl�kn�wszy, z trudno�ci� wypi�.- Có�, smakuje ci? - zapyta� ksi�dz po chwili.O, dobre! Kieb arak.- odpar� ch�op innym g�osem i poca�owa� proboszcza w r�k�.- Korzeni musi by� tu sporo - doda�.Namówiony zjad� kawa�ek mi�sa z chlebem i wypi� drugi kielich miodu.Posi�ek ten widocznie go pokrzepi�.- Powiedz�e mi, bracie, co si� z tob� sta�o - zacz�� ksi�dz.- Bo� pami�tam, �e� by� gospodarz dostatni.- Du�o by gada�, mój dobrodzieju.Jeden syn mi uton��, drugi w hary�cie, �ona umar�a, konie mi ukradli, spali�y me.A wszystkie moje nieszcz�cia zacz�y si� od tych czasów, jak dziedzic sprzeda� wie�, jak zacz�li budowa� kolej i jak przysz�y Niemce.Bez tych najpierwszych kolejników, co na naszych polach tyki ustawiali, roze�li�a si� na mnie ca�a wie�.Buntowa� te� ich, bo buntowa� Josel za to, �e mierniki kupowali u mnie kurcz�ta i insze tam rzeczy.Do dzi� dnia ich buntuje.- A wy do niego ci�gle chodzicie po rad� - wtr�ci� ksi�dz.- Gdzie� pój�� - dopraszam si� �aski dobrodzieja? Przecie ch�op nieumiej�tny, a �yd zna si� na wszystkim i nieraz m�drze poradzi.Ksi�dz poruszy� si�.Ch�op, podniecony miodem, prawi� dalej:- Jak pana nie sta�o, urwa�y mi si� dworskie zarobki i jeszczem musia� odda� Niemcom dwa morgi ��ki, com arendowa� od dziedzica.- Aaa!.- przerwa� proboszcz.- Czy nie tobie chcia� dziedzic sprzeda� za sto dwadzie�cia rubli ��k� wartaj�c� ze sto sze��dziesi�t?- Ju�ci mnie.- I dlaczego�e� nie kupi�? Nie wierzy�e� mu.Wam si� zdaje, �e panowie tylko o waszej krzywdzie my�l�.- Kto ich wie, co oni my�l�, dobrodzieju? Mi�dzy sob� �wargoc� jak �ydy, a z cz�owieka ino se kpinkuj�.Przecie pami�tam, kiedy z okazji tej ��ki zacz�� pan z pani� i �wagierkiem nade mn� wydziwia�, tom si� tak zal�k�, �ebym i za sto rubli tego kawa�ka nie wzion.Wreszcie gadali ludzie w onych czasach, �e maj� grunta rozdawa�.- I ty� uwierzy�?- Czy ja si� na tym rozumiem, kiedy ze wszystkich stron idzie samo ba�amuctwo, a rzetelnej prawdy nikaj si� cz�owiek nie dowie? Nowi�cej to si� rozumiej� �ydy; ale raz gadaj� tak, drugi raz inak, a ch�op wierzy w to, z czym mu lepiej.- Hm! a przy kolei nie mia�e� zarobków?- Nawetem grosza nie widzia�, tak mnie odepchn�y Niemce.- Nie mog�e� to przyj�� do mnie! - obruszy� si� proboszcz.- Przecie� u mnie ca�y czas mieszka� naczelny in�ynier.Dopraszam si� �aski dobrodzieja, czym to ja wiedzia�? Wreszcie i chodzi� na plebani� nie mia�bym �mia�o�ci.- Hm! hm! Czy i Niemcy ci dokuczali?- Oj! oj! - westchn�� ch�op.- Od swego przyj�cia tutaj mordowa�y mnie, �eby im grunt sprzeda�.Tak mnie nachodzi�y, tak si� przypomina�y, �e kiedy zes�a� Pan Bóg ogie�, tom nareszcie uleg� i z �on� przenios�em si� do nich.- I sprzeda�e�?.- Bóg uchroni� i moja nieboszczka.Wsta�a ze �miertelnej po�cieli, wyci�gn�a mnie od nich i tak zakl�a, �e ju� wol� zgin�� ni� sprzeda�.Ale te� zrobi� oni mi zemst�.- doda� �limak, smutnie zwieszaj�c g�ow�.- Nic ci nie zrobi�.- Nie oni, to stary Grzyb.Bo jakby Hamer st�d wyszed�, to Grzyb folwark po nim obejmie.A on gorszy od Niemca."O, tom dobry pasterz! - pomy�la� ksi�dz.- Moje owce gryz� si� mi�dzy sob� jak wilki, Niemcy ich trapi�, �ydzi im radz�, ja za� je�d�� na zabawy!." - Zosta�e tu, mój bracie - rzek� g�o�no - a ja wst�pi� na wie�.I podnosi� si� z progu.�limak jeszcze raz uca�owa� mu nogi i odprowadzi� do sani.- Jed� za most - zwróci� si� proboszcz do furmana.- Za most?.Ju� tam nie pojedziemy? - dziwi� si� wo�nica, taki pyzaty, jakby go pszczo�y pok�sa�y.- Ruszaj, gdzie ci ka��! - odpar� ksi�dz niecierpliwie i rzuci� si� na siedzeniu.Sanie odjecha�y.�limak zosta� sam i opar�szy si� na p�oche jak niegdy� za lepszych czasów, przys�uchiwa� si� milkn�cym dzwonkom i my�la�:"Sk�d dobrodziej o nas si� dowiedzia�? Wida�, �e przed ksi�dzem to jak i przed Panem Bogiem nic si� nie skryje.Strach!.Bo ju�ci ludzie mu nie donie�li ani Niemce, ani Sobieska.Mo�e by Jojna? Dobry on �yd i lito�ciwy, nawet krowy mi napoi�, ale gdzie by mu si� chcia�o lata� po nocy st�d a� na plebani�! Wreszcie on szed� do wsi.Niebywa�a rzecz, sam dobrodziej zajecha� do ch�opa, nakarmi� go, napoi� i jeszcze utuli�.O la Boga, a� mi markotno, �ebym ja za� ob�apia� si� z tak� osob�.Ech! nawet do organisty nie mia�bym �mia�o�ci."Sta�, my�la� i szepta�:- Musia�o t�go zmieni� si� na �wiecie, kiedy taki duchowny nie wstydzi� si� siada� z ch�opem za pan brat i jeszcze na progu pod stajni�.Czyby znowu grunta dawano?.Czyby ju� szlacht� ze wszystkim skasowali?.Ale uczciwy dobrodziej, serdeczny.Rychtyg jak ten �wi�ty biskup, co �azarza w�asnymi r�kami podnosi� i rany mu opatrywa�.On chyba tak�e b�dzie �wi�ty i nawet ju� jest, kiedy ma jasnowidzenie i widzi, co si� o pumili dzieje.Teraz mi nikt nie da rady, boby go spotka�o nieszcz�cie.Oj! �eby mnie jeszcze dobrodziej rozgrzeszy� z nieboraka Owczarza i znajdy, ju� bym si� niczego nie boja�.Westchn�� i przez d�ug� chwil� patrzy� na niebo zasypane gwiazdami.- Ciekawo�� - mrukn�� - czy w niebie bez noc gromnice pal�, czy ono tak samo �wieci?Z daleka, od mostu, znowu zad�wi�cza�y dzwonki, parska�y konie i wkrótce przed zagrod� zatrzyma�y si� sanki proboszcza.Ch�op wybieg� na go�ciniec.- Ty, �limaku?- Jo, dobrodzieju.- B�dzie jutro u ciebie stary Grzyb z pomoc�.Pogód�cie� si� i wi�cej nie swarzcie.A ku wieczorowi trzeba zrobi� pogrzeb nieboszczce.Po trumn� ju� pos�a�em do miasteczka.- O, mój wybawicielu!.- j�kn�� ch�op.- Ruszaj, Pawe�, co ko� wyskoczy - rzek� ksi�dz do furmana.Wydoby� repetier, a us�yszawszy, �e jest trzy kwadranse na dziesi�t�, mrukn��:- Spó�ni�em si�, ale jeszcze zd��!.I znowu zobaczy� przed sob� zielonawe oczy to na powierzchni �niegu, to mi�dzy gwiazdami, to na plecach oty�ego furmana.- Bo�e, b�d� mi�o�ciw.Bo�e, b�d� mi�o�ciw.- szepta� ksi�dz pasuj�c si� z nagabaniami szatana.�limak sta� na go�ci�cu, dopóki w ciemno�ci nie rozp�yn�y si� sanki.Gdy za� w powietrzu zaleg�a cisza, poczu� znu�enie i nieprzepart� ch�� do snu.Z wolna powlók� si� do stajenki, ale - nie wszed� tam.Ba� si� spa� obok zmar�ej �ony i leg� w obórce.Sny mia� pos�pne, jakim zwykle cz�owiek ulega po silnych wstrz��nieniach.Marzy�o mu si�, �e gdzie� spada, to znowu, �e topi si� w bardzo zimnej wodzie, to, �e b��ka si� po okolicy, w której nigdy nie by�o dnia, tylko wieczny pó�zmrok - a w ko�cu, �e �ona opu�ciwszy stajenk� usi�uje wedrze� si� do obory, ju� to otwieraj�c po cichu drzwi, ju� to odsuwaj�c desk� w �cianie.Obudzi� si� zm�czony i smutny i nawet przez chwil� zdawa�o mu si�, �e nocna wizyta proboszcza by�a tylko przywidzeniem.Z trwog� zajrza� do stajenki i uspokoi� si� dopiero wówczas, gdy spostrzeg� chleb, mi�so i napocz�t� butelk� miodu, któr� ksi�dz zostawi� wczoraj [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki