[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Zbór Mniejszy,wy³oniony roz³amem z koœcio³a kalwiñskiego.Nazwê ariannadali im ich przeciwnicy, którzy braciom polskim zarzucalikontynuacjê dawnej herezji Ariusza (III/IV w.), a wiêcbluŸniercze naruszenie dogmatu Trójcy œw.przez traktowanieJezusa jako cz³owieka podniesionego do boskoœci dopiero pozmartwychwstaniu (chrystianie, antytrynitarze).Owo pierwotnecz³owieczeñstwo Chrystusa obowi¹zywa³o (wg.arian) doszczególnego przestrzegania etyki miêdzyludzkiej, ewangelicznejcnoty ubóstwa, braterstwa, wyrzeczenia siê dóbr na rzecz biednych,do sprawiedliwoœci i pokoju.Ostr¹ nienawiœæ do bracipolskich pog³êbia³a podjêta przez nich krytyka dawnejtradycji koœcielnej, zarzuconej na rzecz nawrotu do Biblii -"szczyrego s³owa bo¿ego", Ÿród³a nieska¿onejnauki i wiary, z którego dos³ownie wyprowadzono pewne praktykireligijne (chrzest - doroœli ludzie zanurzani w wodzie).Has³aspo³eczne braci polskich (Marcina Czechowicza, JanaNiemojewskiego, Piotra z Goni¹dza, Jana Paw³a z Brzezin)ostatecznie rozj¹trzy³y powszechnoœæ szlacheck¹, która niemog³a siê pogodziæ z potêpieniem poddañstwa, z postulatemwyrzeczeñ maj¹tkowych, zakazem obejmowania urzêdów, zesprzeciwem wobec kary œmierci, z odmow¹ s³u¿by wojskowej iide¹ pe³nej tolerancji wyznaniowej.Osi¹gniêcia arian:rozwój szkolnictwa (Piñczów, Lubartów, Lublin, Raków),twórczoœæ literacka i piœmiennicza (przek³ady Biblii,katechizmy, nabo¿ne wiersze i pieœni, dzie³ateologiczno-polemiczne) oraz naukowa (arianin PiotrStatorius-Stojeñski stworzy³ pierwsz¹ gramatykêpolsk¹; Jan M¹czyñski - znakomity s³ownik ³aciñsko -polski)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]