Henryk Sienkiewicz Rodzina Połanieckich

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.To s�siad i krewny P�awickich.Sk�d to posz�o i co si� sta�o?Maszko zdj�� paletot i rzek�:- Nie rozumiem nawet, sk�d wie�� o tej sprzeda�y mog�a si� rozej��, bo ja nie mówi�em o tym nikomu i nawet zale�a�o mi na tym, by si� nie rozesz�a.- Nasz agent, Abdulski, je�dzi� do Krzemienia obejrze� d�brow�.G�towski musia� si� od niego dowiedzie� o sprzeda�y.- S�uchaj�e, co si� sta�o.Dzi� w biurze przynosz� mi kart� G�towskiego.Nie wiedz�c, kto to jest - przyjmuj�.Wchodzi jaki� ch�ystek i pyta mnie: czy prawda, �e sprzeda�em d�brow� i �e chc� rozkolonizowa� cz�� Krzemienia? Oczywi�cie, odpowiadam tak�e pytaniem: co go to mo�e obchodzi�? Ten mówi, �e zobowi�za�em si� p�aci� z Krzemienia do�ywotni� rent� staremu P�awickiemu i �e je�li, prowadz�c rabunkowe gospodarstwo, zrujnuj� Krzemie�, nie b�dzie mnie na czym poszukiwa�.Rozumiesz, �e na to poradzi�em mu, �eby wzi�� kapelusz, zapi�� si� dobrze ze wzgl�du na mróz, i �eby poszed�, sk�d przyszed�.Wówczas pocz�� wrzeszcze�, nazwa� mnie wobec moich dependentów szachrajem, oszustem, wreszcie powiedzia� mi, �e mieszka w Saskim Hotelu - i poszed�.Czy ty nie masz do tego klucza? Czy nie mo�esz powiedzie� mi, co to znaczy?- Owszem Po pierwsze: ten G�towski jest ograniczony i z natury gbur; po drugie: G�towski jest od lat ca�ych zakochany w pannie P�awickiej, i chcia�o mu si� zosta� jej rycerzem.- Wiesz, �e mam do�� zimnej krwi, ale istotnie, chwilami zdaje mi si�, �e to sen.�eby kto� pozwoli� sobie zel�y� mnie za to, �e sprzedaj� swoj� w�asno�� - to wprost przechodzi ludzkie poj�cie.- Co my�lisz robi�? G�towskiemu pierwszy stary P�awicki natrze uszu i zmusi go, by ci� przeprosi�.Na to twarz Maszki przybra�a taki wyraz zimnej i zawzi�tej z�o�ci, �e Po�aniecki mimo woli pomy�la�:"No, "nied�wiadek" nawarzy� piwa, jakiego si� nie spodziewa� - i musi je wypi�."- Mnie nikt nigdy w �yciu bezkarnie nie ubli�y� i nie ubli�y - rzek� Maszko - a ten cz�owiek nie tylko mnie zel�y�, ale zrobi� mi tak� krzywd�, jakiej si� nie domy�la.- To jest ch�ystek, po prostu niepoczytalny.- W�ciek�y pies jest niepoczytalny, a mimo tego w �eb mu si� strzela.Widzisz, �e mówi� ch�odno, wi�c s�uchaj, co ci powiem: spotka�a mnie katastrofa, spod której si� nie podnios�.- Mówisz ch�odno, ale z�o�� ci� dusi, wi�c przesadzasz.- Bynajmniej.B�d� cierpliwy i wys�uchaj mnie do ko�ca.Po�o�enie jest takie: je�li moje ma��e�stwo nie dojdzie do skutku albo nawet odwlecze si� na jakie kilka miesi�cy, diabli wezm� mnie, moje stanowisko, mój kredyt, mój Krzemie� i wszystko, co mam.Powiedzia�em ci, �e jad� resztk� pary - i musz� stan��.Panna Kras�awska nie wychodzi za mnie z mi�o�ci, tylko dlatego, �e ma dwadzie�cia dziewi�� lat i �e wydaj� si� jej, je�li nie wymarzon�, to przynajmniej dostateczn� parti�.Je�eli si� tylko poka�e, �e nie jestem tak�, jak my�li, to zerwie ze mn�.Gdyby te panie dzi� dowiedzia�y si�, �em sprzeda� d�brow� na Krzemieniu z potrzeby - jutro mia�bym rekuz�.Teraz pomy�l: awantura by�a publiczna, bo przy moich dependentach.Rzecz nie utai si�.Móg�bym im mo�e sprzeda� d�browy wyt�umaczy� - ale pozostaj� prócz tego cz�owiekiem zel�onym.Gdybym nie wyzwa� G�towskiego, mog� ze mn� zerwa� jako z szuj� bez honoru, je�li go wyzw� - pami�taj, �e to s� dewotki, a prócz tego kobiety tak przestrzegaj�ce pozorów, jak drugich nie znam - wi�c zerw� ze mn�, jako z awanturnikiem.Je�li G�towskiego postrzel�, zerw� ze mn� jako z zabójc�; je�li on mnie, zerw�, jako z niedo��g�, który si� pozwoli� zel�y� i poturbowa�.Na sto danych jest dziewi��dziesi�t, �e tak post�pi�.Rozumiesz teraz, dlaczegom ci powiedzia�, �e diabli wezm� mnie, mój kredyt, moje stanowisko i w dodatku Krzemie�.Po�aniecki machn�� r�k� z ca�ym bezmy�lnym egoizmem, na jaki zdoby� si� mo�e tylko m�czyzna w stosunku do drugiego m�czyzny, który go w gruncie rzeczy ma�o obchodzi.- Ba! - rzek�.- Krzemie� mo�e ja od ciebie kupi�.Ale po�o�enie jest ci�kie.Co tedy my�lisz robi� z G�towskim?Na to Maszko rzek�:- Dotychczas p�ac� d�ugi.Nie chcia�e� mi dru�bowa�, czy zechcesz by� moim �wiadkiem?- Tego si� nie odmawia - rzek� Po�aniecki.- Dzi�kuj�.G�towski mieszka w Saskim Hotelu.- Jutro b�d� u niego.Zaraz po wyj�ciu Maszki Po�aniecki wybra� si� na sp�dzenie wieczoru u P�awickich, po drodze za� my�la�:"Z Maszk� nie ma �artów, i rzecz nie sko�czy si� byle jak; ale co mnie to mo�e obchodzi�? Co oni wszyscy mnie obchodz� albo ja ich? Jednak�e jaki cz�owiek jest diabelnie sam na �wiecie!"I nagle uczu�, �e jedyn� na �wiecie istot�, któr� on co� obchodzi i która o nim my�li nie jak o rzeczy, jest Marynia.I rzeczywi�cie, gdy wszed�, z samego u�cisku jej r�ki pozna�, �e tak jest: ona za� rzek�a mu na powitanie swoim �agodnym i spokojnym g�osem:- Mia�am przeczucie, �e pan przyjdzie.Niech pan patrzy: jest gotowa dla pana fili�anka.Rozdzia� dwudziesty trzeciPo�aniecki, przybywszy do P�awickich, zasta� tam G�towskiego.M�odzi ludzie przywitali si� od razu z widocznym ch�odem i niech�ci�.Dnia tego nie by�o w ca�ym �wiecie nieszcz�liwszego cz�owieka ni� G�towski.Stary P�awicki z niego drwi� jak zwykle, a nawet wi�cej ni� zwykle, by� bowiem w wybornym humorze z powodu swej krewnej, po której spodziewa� si� znacznego spadku; Maryni� kr�powa�a jego obecno�� i przymus ów na pró�no stara�a si� pokry� uprzejmym obej�ciem si� i dobroci�.Na koniec Po�aniecki udawa� niemal, �e go nie widzi.Widocznym tak�e by�o, �e G�towski nie przyzna� si� do niczego przed starym P�awickim i �e dr�y teraz o to, by Po�aniecki nie uczyni� o jego zaj�ciu z Maszk� jakiej� wzmianki lub �eby go nie opowiedzia�.Po�aniecki zrozumia� to od razu, jak równie� i przewag�, jak� mu jego milczenie daje nad "nied�wiadkiem"; chc�c za� jej u�y� w interesie Maszki, do czasu milcza�, lecz nie umia� sobie odmówi� ch�ci ukarania G�towskiego w inny sposób.Oto przez ca�y wieczór zajmowa� si� tak Maryni�, jak nigdy od czasu �mierci Litki, co Maryni� przejmowa�o widoczn� rado�ci�.Zostawiwszy G�towskiego staremu P�awickiemu chodzili oboje w poufnej rozmowie po pokoju, potem za� siedli pod ow� palm�, pod któr� Po�aniecki widzia� po powrocie z pogrzebu pani� Emili� - i rozmawiali w�a�nie o jej bliskim wst�pieniu do sióstr mi�osierdzia.Lecz G�towskiemu zdawa�o si� chwilami, �e tak mog� rozmawia� tylko narzeczeni, i czu� wówczas to, co musi czu� dusza, nie w czy��cu, bo czy��cowa ma jeszcze przed sob� nadziej�, lecz taka, która przest�puje bram� z napisem: "Lasciate ogni speranza".Widz�c ich tak razem, wyobra�a� sobie równie�, �e mo�e Po�aniecki kupi� d�brow� wraz z gruntem, �eby cho� cz�� Krzemienia odzyska� dla Maryni, a zatem z jej wol� i wiedz�.I na sam� my�l, jak w takim razie zabrn�� uczyniwszy awantur� Maszce, w�osy powstawa�y mu na g�owie; P�awicki za�, s�ysz�c jego na wpó� przytomne albo i ca�kiem niedorzeczne odpowiedzi, bawi� si� coraz lepiej kosztem "prowincja�a", który na bruku miejskim traci reszt� rozumu.Pan P�awicki mia� si� ju� za wzór cz�owieka "sto�ecznego".Przysz�a jednak chwila, �e gdy Marynia zaj�a si� w drugim pokoju herbat�, a pan P�awicki poszed� do siebie po cygara, m�odzi ludzie zostali sam na sam; wówczas Po�aniecki zwróci� si� do G�towskiego i rzek�:- Wyjd�my po herbacie razem; chc� z panem pomówi� w sprawie pa�skiego zaj�cia z panem Maszk�.- I owszem - odrzek� ponuro G�towski zrozumiawszy, �e Po�aniecki jest �wiadkiem Maszki.Tymczasem trzeba by�o jeszcze zosta� na herbacie, a potem siedzie� do�� d�ugo, gdy� stary pan P�awicki nie lubi� k�a�� si� wcze�nie i wzywa� G�towskiego na parti� szachów.Podczas partii panna Marynia z Po�anieckim siedzieli znów osobno i rozmawiali z o�ywieniem, ku serdecznej m�ce "nied�wiadka".- Przyjazd pana G�towskiego - rzek� nagle Po�aniecki - musi by� pani mi�y, bo pani przypomnia� Krzemie�.Przez twarz Maryni przemkn�o zdziwienie, �e Po�aniecki pierwszy wspomina Krzemie� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki