118 13 (4)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Co si� tyczy spraw zwi�zanych z zakresem przyswajania, don Juan da� jasno do zrozumienia, �e zarówno obaj sprzymierze�cy, jak i Mescalito posiadaj� w�a�ciwo�� wywo�ywania obu rodzajów percepcji.Odnios�em wszelako wra�enie, �e Datura inoxia posiada wi�ksz� zdolno�� wywo�ywania zakresu niezale�nego, cho� w wypadku lotów � a moje do�wiadczenia tego typu by�y zbyt krótkotrwa�e, bym je móg� oceni� � zakres przyswajania jest z natury rzeczy zale�ny.Psilocybe mexicana posiada zdolno�� wytwarzania zakresu zale�nego, a Lophophora williamsii � obu.Moim zdaniem don Juan korzysta� z owych ró�nych w�a�ciwo�ci, aby przygotowa� specjalny konsens.Innymi s�owy, w stanach wywo�anych przez Datura inoxia elementy sk�adowe, odno�nie do których nie by�o zwyk�ego konsensu, istnia�y niezale�nie od poprzedzaj�cej je rzeczywisto�ci zwyk�ej.W wypadku Psilocybe mexicana brak zwyk�ego konsensu wi�za� si� z wyst�powaniem sk�adników uzale�nionych od otoczenia wyst�puj�cego w uprzedniej zwyk�ej rzeczywisto�ci, a w wypadku Lophophora williamsii niektóre sk�adniki by�y zdeterminowane przez otoczenie, podczas gdy inne by�y ode� niezale�ne.Tak wi�c wydaje si�, �e wykorzystanie a� trzech tych ro�lin pospo�u ma na celu dostarczenie obfitego materia�u percepcyjnego pozwalaj�cego stwierdzi� brak zwyk�ego konsensu w odniesieniu do elementów sk�adowych rzeczywisto�ci niezwyk�ej.Ostatnim procesem zwi�zanym z wewn�trznym wymiarem tej�e rzeczywisto�ci by�o obserwowane przeze mnie podczas ka�dego kolejnego jej stanu narastanie mo�liwo�ci jej wykorzystania praktycznego.Proces ów zdaje si� korelowa� z przekonaniem, �e ka�dy nowy stan jest bardziej ni� poprzedni skomplikowanym etapem nauki i �e rosn�cy stopie� z�o�ono�ci ka�dego stanu wymaga bardziej wszechstronnego i praktycznego wykorzystania rzeczywisto�ci niezwyk�ej.Owo posuwanie si� naprzód jest naj�atwiej zauwa�alne w wypadku Lophophora williamsii; wspó�wyst�powanie zarówno zale�nego, jak i niezale�nego zakresu przyswajania w ka�dym stanie, wywo�anym przez t� ro�lin�, nadaje praktycznemu wykorzystaniu rzeczywisto�ci niezwyk�ej szerszy zasi�g, odnosi si� bowiem jednocze�nie do obu tych zakresów.Kierowanie wynikiem specjalnych stanów zwyk�ej rzeczywisto�ci przyczynia si�, jak si� zdaje, do powstania w wymiarze wewn�trznym porz�dku cechuj�cego si� posuwaniem si� elementów sk�adowych ku konkretom, co oznacza, �e w ka�dym kolejnym stanie rzeczywisto�ci zwyk�ej wyst�puj� one liczniej i daj� si� �atwiej wyodr�bni�.W toku nauki don Juan wywo�a� jedynie dwa takie stany, mimo to mog�em stwierdzi�, �e w drugim z nich don Juanowi �atwiej by�o wyodr�bni� wielk� liczb� elementów sk�adowych, a zdolno�� osi�gni�cia konkretnych rezultatów wp�ywa�a na pr�dko�� powstania drugiego ze specjalnych stanów rzeczywisto�ci zwyk�ej (schemat przedstawiaj�cy poszczególne zespo�y mojej analizy strukturalnej zawiera Dodatek B).PORZ�DEK POJ�CIOWYUCZE�Poj�cie ucznia stanowi ostatni element porz�dku operacyjnego.Jest to poj�cie, wokó� którego ze�rodkowa�y si� nauki don Juana, poniewa� ucze� musi zaakceptowa� w ca�ej rozci�g�o�ci specjalny konsens odnosz�cy si� do sk�adników wszystkich stanów rzeczywisto�ci niezwyk�ej oraz wszystkich specjalnych stanów rzeczywisto�ci zwyk�ej, nim jeszcze specjalny konsens przybierze posta� poj�cia obdarzonego znaczeniem.Konsens ów � na mocy tego, �e dotyczy on czynno�ci i elementów postrzeganych w obr�bie niezwyk�ej rzeczywisto�ci � zak�ada wszelako istnienie specyficznego porz�dku konceptualizacji nadaj�cego owym czynno�ciom i elementom zgodno�� z potwierdzan� regu��.Akceptacja specjalnego konsensu oznacza�a przeto dla mnie jako ucznia przyj�cie okre�lonego punktu widzenia znajduj�cego potwierdzenie w ca�o�ci nauk don Juana, oznacza�a zatem, �e wkraczam na p�aszczyzn� poj�ciow� obejmuj�c� pewien porz�dek konceptualizacji pozwalaj�cej zrozumie� jego nauki przy u�yciu terminów, którymi pos�ugiwa� si� sam don Juan.Nazwa�em t� p�aszczyzn� �porz�dkiem poj�ciowym", jako �e nadaje on znaczenie niecodziennym zjawiskom sk�adaj�cym si� na wiedz� don Juana; stanowi on matryc� znaczeniow�, z której wywodz� si� wszystkie poszczególne poj�cia wyst�puj�ce w jego naukach.Zwa�ywszy zatem, �e cel ucznia polega na przyj�ciu owego porz�dku konceptualizacji, ma on przed sob� dwie mo�liwo�ci: jego wysi�ki mog� zako�czy� si� fiaskiem b�d� te� powodzeniem.Pierwsza mo�liwo�� niezdolno�� przyj�cia owego porz�dku poj�ciowego � oznacza zarazem, �e ucze� nie zdo�a równie� osi�gn�� operacyjnego celu nauki.Symbolicznym wyrazem owego niepowodzenia jest w�tek czterech wrogów cz�owieka wiedzy; rozumie si� przy tym, �e niepowodzenie nie polega jedynie na zaprzestaniu d��e� do osi�gni�cia owego celu, lecz wi��e si� tak�e z ca�kowitym zaniechaniem poszukiwa� wskutek nacisku wywo�anego przez któregokolwiek z owych czterech symbolicznych wrogów.Z samego tego w�tku wynika te� jasno, �e dwaj pierwsi wrogowie � strach i jasno�� umys�u � stanowi� przyczyn� kl�ski ucznia, a kl�ska na etapie ucznia oznacza niemo�no�� nauczenia si�, jak kierowa� sprzymierze�cem, tote� w rezultacie tego niepowodzenia przyj�cie przez ucznia porz�dku poj�ciowego odbywa si� w sposób powierzchowny i fa�szywy � fa�szywy w tym sensie, �e jest nieautentycznym przypisaniem si� b�d� opowiedzeniem po stronie sensu wynikaj�cego z tre�ci nauk.Chodzi o to, �e pokonany ucze� � prócz tego, �e nie jest w stanie zapanowa� nad sprzymierze�cem � poprzestaje jedynie na znajomo�ci pewnych technik manipulacyjnych oraz zapami�taniu postrze�onych przez siebie elementów sk�adowych rzeczywisto�ci niezwyk�ej, nie identyfikuje si� wszak�e z zasad� rozumow�, która nadaje im zrozumia�o��, opieraj�c si� na ich w�asnej logice.W tych warunkach ka�dy cz�owiek mo�e zosta� zmuszony do wysnucia w�asnych uzasadnie� t�umacz�cych subiektywny wybór niektórych elementów do�wiadczonych przez niego zjawisk, który to proces poci�ga za sob� mylne przyj�cie perspektywy poznawczej zawartej w naukach don Juana.Owo mylne przyj�cie porz�dku poj�ciowego nie ogranicza si� wszak�e do samego ucznia.Z w�tku wrogów cz�owieka wiedzy wynika niezbicie, �e cz�owiek, który osi�gn�� cel, jakim jest nauczenie si�, jak kierowa� sprzymierze�cem, mo�e i tak skapitulowa� w obliczu ataków dwóch pozosta�ych swych wrogów � mocy i podesz�ego wieku.Ze schematu kategoryzacji, jakim pos�uguje si� don Juan, wynika, �e kapitulacja taka wi��e si� z powierzchownym b�d� nieautentycznym przyj�ciem porz�dku poj�ciowego, tak samo jak w wypadku pokonanego ucznia.Pomy�lne przyj�cie porz�dku poj�ciowego oznacza natomiast, �e ucze� osi�gn�� cel operacyjny, którym jest autentyczne przyj�cie punktu widzenia zawartego w naukach.Owa autentyczno�� przyj�cia porz�dku poj�ciowego wyra�a si� w ca�kowitym przypisaniu si� b�d� ca�kowitym opowiedzeniu si� po stronie, której porz�dek ów jest wyrazem.Don Juan nigdy nie sprecyzowa� jasno, w którym dok�adnie momencie, b�d� w jaki dok�adnie sposób, ucze� przestaje by� uczniem, cho� da� wyra�nie do zrozumienia, �e osi�gn�wszy operacyjny cel systemu � zdobycie umiej�tno�ci panowania nad sprzymierze�cem � przestaje on ju� potrzebowa� przewodnictwa nauczyciela.Przekonanie, �e nadejdzie moment, gdy wskazówki nauczyciela stan� si� zbyteczne, oznacza, �e uczniowi uda si� kiedy� przyj�� porz�dek poj�ciowy, dzi�ki czemu zdob�dzie on umiej�tno�� wyci�gania sensownych wniosków bez pomocy nauczyciela.W ramach nauk don Juana, przynajmniej do momentu, w którym przesta�em je pobiera�, akceptacja specjalnego konsensu poci�ga�a za sob�, jak si� zdaje, przyj�cie dwóch elementów porz�dku poj�ciowego: 1) wyobra�enia o rzeczywistym charakterze specjalnego konsensu oraz 2) przekonania, i� realno�� zwyk�ego, znamionuj�cego codzienne �ycie konsensu i realno�� konsensu specjalnego posiadaj� t� sam� warto�� praktyczn�.Rzeczywisto�� specjalnego konsensuTrzon nauk don Juana � jak sam stwierdzi� � dotyczy u�ycia trzech ro�lin halucynogennych, za pomoc� których wywo�uje on stany rzeczywisto�ci niezwyk�ej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki