Aronson Elliot, Wilson Timothy D., Akert Robin M. Psycholo

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.215woltów niewiele ró�ni si� od 200, a 230 nie jest du�o wi�ksze od 215.Ci,którzy przerwali seri�, musieli stawi� czo�o ogromnej presji wewn�trznejpchaj�cej ich ku kontynuacji.306 Rozdzia� 7Na koniec przypomnijmy, �e uczestnicy bada� Milgrama znale�li si�w z�o�onej sytuacji spo�ecznej i w ich decyzji przyci�ni�cia guzika gene-ratora bra�o udzia� kilka czynników.Informacyjny i normatywny wp�ywspo�eczny by� bardzo silny.Wiemy, �e ludzie niech�tnie ponosz� kosztywynikaj�ce z niepos�usze�stwa wobec osób o niekwestionowanym auto-rytecie, za jak� uwa�ali eksperymentatora, który by� dla nich wiarygodnym�ród�em informacji.Jednocze�nie zostali schwytani w paj�czyn� sprzecz-nych norm spo�ecznych i trudno im by�o si� zorientowa�, �e ta norma,której si� od pocz�tku podporz�dkowali � pos�usze�stwo autorytetowi� sta�a si� wkrótce nieodpowiednia.Do tych wszystkich trudno�ci do-chodzi�a jeszcze i ta, �e proszeni byli o zwi�kszanie napi�cia pr�du o ma�ewielko�ci.Po uzasadnieniu przed samym sob� faktu zaaplikowania pier-wszego wstrz�su, by�o ju� bardzo trudno uzna�, �e podanie nast�pnego,ró�ni�cego si� przecie� tak niewiele od tego pierwszego, jest z�e.Zanim zako�czymy dyskusj� o badaniach Milgrama, musimy wspo-mnie� o jeszcze jednej mo�liwej interpretacji uzyskanych przez niego wy-ników.By� mo�e osoby badane nie dzia�a�y tak niehumanitarnie, ponie-wa� w ka�dym z nas istnieje z�a strona ludzkiej natury � gotowa ujawni�si� zawsze wtedy, gdy znajdzie chocia�by kruche usprawiedliwienie.Po-mijaj�c wszystkie inne wzgl�dy, wyrz�dzanie krzywdy drugiemu cz�o-wiekowi w eksperymencie Milgrama by�o przecie� spo�ecznie dopusz-czalne, co wi�cej � badanym polecano to robi�.By� mo�e pozwoli�o tona ekspresj� uniwersalnego pop�du agresji.Aby sprawdzi� t� hipotez�,Milgram przeprowadzi� jeszcze jedn� wersj� swojego eksperymentu, któraró�ni�a si� od standardowej tylko tym, �e eksperymentator poinstruowa�badanych, i� mog� wybra� nat�enie wstrz�sów, jakie b�d� podawa� ucz-niom, gdy ci pope�ni� b��d.Milgram przyzwoli� na u�ycie wstrz�sówo najwy�szej sile, twierdz�c, �e wykorzystuj�c wszystkie poziomy, mo�n�si� wiele nauczy�.Ta instrukcja powinna pozwoli� na uwolnienie niepo-skromionych agresywnych pop�dów.Tak si� jednak nie sta�o.Badani sto-sowali bardzo �agodne wstrz�sy (patrz ry�.7.7).Jedynie 2^5% osób zas-tosowa�o wstrz�s o najwy�szej sile.Tak wi�c badania Milgrama niepotwierdzi�y tezy, �e istnieje w ludziach sk�onno�� do czynienia z�a, któraujawnia si� w pewnych warunkach.Badania te dowiod�y natomiast, �enaciski spo�eczne mog� dzia�a� tak podst�pnie, i� ludzie zaczynaj� po-st�powa� niehumanitarnie.Niech nam b�dzie wolno zako�czy� ten roz-dzia� s�owami samego Stanieya Milgrama:Nawet Eichmann odczuwa� md�o�ci, gdy obje�d�a� obozy koncentracyjne,a jego uczestnictwo w masowym morderstwie sprowadza�o si� do siedze-nia za biurkiem i przerzucania papierów.Natomiast osoba w obozie, którarzeczywi�cie wpuszcza�a cyklon B do komór gazowych, mog�a uzasadni�swoje post�powanie tym, �e wykonywa�a jedynie rozkazy p�yn�ce z góry.Zatem mamy tu do czynienia z fragmentaryzacj� ca�kowitego ludzkiegodzia�ania.�aden cz�owiek nie zdecydowa� si� i na wykonanie z�ego czynu,i na konfrontacj� z jego konsekwencjami.Nie ma osoby, któr� mo�na byobarczy� cat� odpowiedzialno�ci� za ten akt.By� mo�e jest to najbardziejpowszechna cecha zorganizowanego spo�ecznie z�a we wspó�czesnym spo-�ecze�stwie.(Milgram, 1976, s.183-184)Konformizm: wp�ywanie na zachowanie 307W tym rozdziale skupili�my si� na konformizmie,czyli na tym, jak ludzie zmieniaj� swoje zachowaniewskutek rzeczywistego (lub wyimaginowanego) wp�ywuinnych osób.Stwierdzili�my, �e istniej� dwa g�ówne po-wody, dla których zachowuj� si� konformistycznie: in-formacyjny oraz normatywny wp�yw spo�eczny.Infor-macyjny wp�yw spo�eczny pojawia si� wtedy, gdy ludzienie wiedz�, co zrobi� albo co powiedzie�, aby ich zacho-wanie by�o poprawne (lub najlepsze).Taka reakcja zwy-kle nast�puje w nowych, zaskakuj�cych albo kryzyso-wych sytuacjach, a wi�c wówczas, kiedy definicja sytuacjinie jest jasna.Ludzie patrz� na zachowanie innych jakna wa�ne �ród�o informacji i wykorzystuj� je do wybie-rania w�a�ciwych kierunków swojego dzia�ania.Informa-cyjny wp�yw spo�eczny ko�czy si� zwykle prywatn�akceptacj�, gdy ludzie prawdziwie wierz� w to, co innimówi� i robi� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki