Sienkiewicz Henryk Nowele

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Starzecopar� g�ow� o ska�� i przymkn�� oczy.A wówczas �Ta, co jasnej broni.Cz�stochowy�, zabra�ajego dusz� i przenios�a �do tych pól, malowanych zbo�em rozmaitym�.Na niebie pali�ysi� jeszcze d�ugie szlaki czerwone i z�ote, a on w tych �wiat�o�ciach lecia� ku stronom kochanym.Zaszumia�y mu w uszach lasy sosnowe, zabe�kota�y rzeki rodzinne.Widzi wszystko, jakby�o.Wszystko go pyta: �Pami�tasz?� On pami�ta! a zreszt� widzi: pola przestronne, miedze,��ki, lasy i wioski.Noc ju�! O tej porze ju� zwykle jego latarnia roz�wieca�a ciemno�ci morskie- ale teraz on jest we wsi rodzinnej.Stara g�owa pochyla si� na piersi i �ni.Obrazy przesuwaj�si� przed jego oczyma szybko i troch� bez�adnie.Nie widzi domu rodzinnego, bo48star�a go wojna, nie widzi ojca ani matki, bo go odumarli dzieckiem; ale zreszt� wie�, jakby j�wczoraj opu�ci�: szereg cha�up ze �wiate�kami w oknach, grobla, m�yn, dwa stawy, podane kusobie i brzmi�ce ca�� noc chórami �ab.Niegdy� w tej swojej wiosce sta� noc� na widecie,teraz przesz�o�� ta podstawia si� nagle w szeregu widze�.Oto znowu jest u�anem i stoi nawidecie: z dala karczma pogl�da p�on�cymi oczyma i brzmi, i �piewa, i huczy w�ród ciszynocnej tupotaniem, g�osami skrzypiec i basetli: �U-ha! U-ha!� To u�any krzesz� ognia podkówkami,a jemu tam nudno samemu na koniu! Godziny wlok� si� leniwo, wreszcie �wiat�agasn�; teraz, jak okiem si�gn��, mg�a i mg�a nieprzejrzana: opar widocznie podnosi si� z ��k iobejmuje �wiat ca�y bia�awym tumanem.Rzek�by�: zupe�nie ocean.Ale to ��ki: rych�o czeka�,jak derkacz ozwie si� w ciemno�ci i b�ki zahucz� po trzcinach.Noc jest spokojna ich�odna, prawdziwie polska noc! W oddali bór sosnowy szumi bez wiatru.jak fala morska.Wkrótce �witanie.wschód ubieli: jako� i kury piej� ju� w zap�ociach.Jeden drugiemu podajeg�os z chaty do chaty; wraz i �urawie krzycz� ju� gdzie� z wysoka.U�anowi jako� rze�ko,zdrowo.Co� fam gadali o jutrzejszej bitwie.Hej! to i pójdzie, jak pójd� inni, z krzykiem ifurkotaniem chor�giewek.M�oda krew gra jak tr�bka, cho� powiew nocny j� ch�odzi.Ale ju��wita, �wita! Noc blednie: z cienia wychylaj� si� lasy, zaro�la, szereg cha�up, m�yn, topole.Studnie skrzypi�, jakby blaszana chor�giewka na wie�y.Jaka ta ziemia kochana, �liczna wró�owych blaskach jutrzni! Oj jedyna, jedyna!Cicho! Czujna wideta s�yszy, �e si� kto� zbli�a.Zapewne id� zluzowa� warty.Nagle jaki� g�os rozlega si� nad Skawi�skim:- Hej, stary! wstawajcie.Co to wam? Stary otwiera oczy i patrzy ze zdziwieniem na stoj�cegoprzed sob� cz�owieka.Resztki snu widze� walcz� w jego g�owie z rzeczywisto�ci�.Wreszcie widzenia bledn� i nikn�.Przed nim stoi Johns, stra�nik portowy.- Co to? - pyta Johns - chórzy�cie?- Nie.- Nie zapalili�cie latarni.Pójdziecie precz ze s�u�by.�ód� z San-Geromo rozbi�a si� namieli�nie, szcz�ciem, nikt nie uton��; inaczej, poszliby�cie pod s�d.Siadajcie ze mn�, reszt�us�yszycie w konsulacie.Stary poblad�: istotnie nie zapali� tej nocy latarni.W kilka dni pó�niejwidziano Skawi�skiego na pok�adzie statku id�cego z Aspinwall do New Yorku.Biedakstraci� posad�.Otwiera�y si� przed nim nowe drogi tu�actwa; wiatr porywa� znowu ten li��, bynim rzuca� po l�dach i morzach, by si� nad nim zn�ca� do woli.Tote� stary przez te kilka dniposun�� si� bardzo i pochyli�; oczy mia� tylko b�yszcz�ce.Na nowe za� drogi �ycia mia� tak�ena piersiach swoj� ksi��k�, któr� od czasu do czasu przyciska� r�k�, jakby w obawie, by mu iona nie zgin�a.SACHEMW mie�cie Antylopie, po�o�onym nad rzek� tego� nazwiska, w stanie Teksas, spieszy�kto �yw na przedstawienie cyrkowe.Zaj�cie mieszka�ców by�o tym wi�ksze, �e od czasuza�o�enia miasta pierwszy raz zjecha� do niego cyrk tancerek, minstreli i linochodów.Miastoby�o niedawne.Pi�tna�cie lat temu nie tylko nie sta� tu ani jeden dom, ale w ca�ej bli�szejokolicy nie by�o bia�ych.Natomiast w wid�ach rzeki, na tym samym miejscu, na którym stoiAntylopa, wznosi�a si� osada indyjska zwana Chiavatta.By�a to stolica Czarnych W�ów,którzy w swoim czasie dali si� tak we znaki granicznym osadom niemieckim, Berlinowi,Grundenau i Harmonii, �e osadnicy d�u�ej nie mogli wytrzyma�.Indianie bronili wprawdzietylko swego �terytorium�, które rz�d stanowy Teksasu przyzna� im na wieczne czasy najuroczystszymitraktatami; ale có� to mog�o obchodzi� kolonistów z Berlina, Grundenau i Har49monii? Pewnym jest, �e odbierali oni Czarnym W�om ziemi�, wod� i powietrze, ale natomiastwnosili cywilizacj�; czerwonoskórzy za� okazywali im wdzi�czno�� na swój sposób, tojest zdzieraj�c im skalpy z g�ów.Taki stan rzeczy nie móg� trwa�.Osadnicy wi�c z Berlina,Grundenau i Harmonii zebrali si� pewnej nocy ksi�ycowej w liczbie czterechset i wezwawszyna pomoc Meksykanów z La Ora, napadli na u�pion� Chiavatt�.Tryumf dobrej sprawyby� zupe�ny.Chiavatta zosta�a spalon�, a mieszka�cy bez ró�nicy wieku i p�ci w pie� wyci�ci.Ocala�y tylko ma�e oddzia�ki wojowników, które w tym.czasie wysz�y na �owy.Z samegomiasta nie ocali� si� nikt, g�ównie dlatego �e miasto le�a�o' w wid�ach rzeki, która, jak zwyklena wiosn�, rozlawszy otoczy�a osad� nieprzebyt� toni� wód.Ale to� samo widlaste po�o�enie,które zgubi�o Indian, podoba�o si� Niemcom.Z wide� �le ucieka�, ale dobrze si� w nich broni�.Dzi�ki tej my�li zaraz z Berlina, Grundenau i Harmonii rozpocz�a si� emigracja do wide�,w których te� w mgnieniu oka, na miejscu dzikiej Chiavatty, powsta�a ucywilizowanaAntylopa.W pi�� lat liczy�a ona dwa tysi�ce mieszka�ców.Szóstego roku znaleziono z drugiej strony wide� kopalni� �ywego srebra, którego eksploatacjapodwoi�a liczb� mieszka�ców.W siódmym roku, z mocy prawa lynch powieszono naplacu miejskim dziewi�tnastu ostatnich wojowników z pokolenia Czarnych W�ów, schwytanychw pobliskim Lesie Umar�ych - i odt�d nic nie sta�o na zawadzie rozwojowi Antylopy.Wmie�cie wychodzi�y dwa �Tagblatty� i jedna �Montagsrevue�.Kolej �elazna ��czy�a je z Riodel Norte i San Antonio; na Opuncia-Gasse wznosi�y si� trzy szko�y, z tych jedna wy�sza.Naplacu, na którym powieszono ostatnich Czarnych W�ów, zbudowano zak�ad filantropijny;pastorowie w ko�cio�ach uczyli co niedziela mi�o�ci bli�niego, poszanowania cudzej w�asno�cii innych cnót, potrzebnych ucywilizowanemu spo�ecze�stwu; pewien przejezdny prelegentmia� nawet raz na Kapitolu odczyt O prawach narodów.Bogatsi mieszka�cy przeb�kiwali o potrzebie za�o�enia uniwersytetu, do czego i rz�dstanowy musia�by si� przyczyni�.Mieszka�com dobrze si� dzia�o.Handel �ywym srebrem,pomara�czami, j�czmieniem i winem przynosi� im znakomite zyski.Byli uczciwi, rz�dni,pracowici, systematyczni, otyli.Kto by w pó�niejszych czasach odwiedzi� ju� kilkunastotysi�czn�Antylop�, ten by w bogatych kupcach miejscowych nie pozna� tych niemi�osiernychwojowników, którzy pi�tna�cie lat temu spalili Chiavatt�.Dzie� schodzi� im po sklepach,warsztatach, biurach; wieczory sp�dzali w piwiarni �Pod Z�otym S�o�cem� przy ulicy Grzechotników [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki