Slonimski Antoni Gwalt na Melpomenie

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Trzeci akt tej pl�taniny jest ju� nawet dla najcierpliwszego widza niezno�ny.Mszcz� si� wszystkie niekonsekwencje i niedoci�gni�cia.Osoby dramatu robi� wra�enie puszczonych w odwrotnym kierunku.Sztuka ko�czy si�, a publiczno�� siedzi dalej w krzes�ach.Lepsze to mo�e, ni� gdyby sztuka toczy�a si� dalej, a publiczno�� wychodzi�a, ale i to wskazuje na pewne, do�� wyra�ne nieporozumienie mi�dzy autorem a odbiorc�.Bardzo nie lubi� ludzi, którzy si� zachwycaj� Szaniawskim.Wol� ju� samego Szaniawskiego.Szaniawski nie wmawia nam, �e rozumie swoje sztuki.Jego zwolennicy s� pod tym wzgl�dem mniej przyjemni.S� ludzie, którzy lubi� by� mistyfikowani i bujani, jak s� ludzie, którym sprawia przyjemno�� drapanie po plecach.S� ludzie, którzy rozumuj� mniej wi�cej w ten sposób: �Wszystkie wielkie i tzw.g��bokie dzie�a, jak Faust albo Król Duch s� do�� dla mnie niezrozumia�e; poniewa� i Szaniawski jest troch� niezrozumia�y, wi�c musi to by� co� bardzo g��bokiego i poetycznego�.Mam wra�enie, �e jest to gatunek widzów stracony dla poezji.Mo�na lubi� prymityw i zna� si� na wspó�czesnym malarstwie, ale nie mo�na zna� si� na malarstwie i zachwyca� si� pastelami Axentowicza albo p�ótnami Siemiradzkiego.Fortepian wystawiono bardzo starannie.Dul�bianka by�a pe�na finezji i umiaru.W�grzyn da� doskona�� sylwetk� charakterystyczn�.Brydzi�ski reprezentowa� przepisow� szlachetno��.Lindorfówna �adnie wygl�da�a i �adnie mówi�a.Chmieli�ski, który, w sztuce tej obchodzi� swój jubileusz, narysowa� sylwetk� pe�n� skupionej powagi: Tak dobre wykonanie aktorskie pog��bia�o jeszcze nieporozumienia p�yn�ce z samej sztuki.Wierzy�o si� na g�b� aktorom, �e s� prawdziwymi lud�mi, i wierzy�o si� nies�usznie.24 stycznia 1932 r.Teatr Polski: �VIRTUTI MILITARI�, 3 akty Kazimierza Andrzeja Czy�owskiego; inscenizacja i re�yseria Aleksandra W�gierki; dekoracje Wincentego Drabika; uk�ad ilustracyjny Lucjana Marczewskiego.W pierwszym akcie jeste�my �wiadkami amatorskiego przedstawienia w szkole krakowskiej.Ca�y ten akt jest zbudowany na oskar�eniu cenzury austriackiej.W przedstawieniu szkolnym co� si� ci�gle rwie.Uczniowie deklamuj� tylko strz�py wierszy patriotycznych.Nie wierzymy w�asnym oczom i uszom.Gdzie� si� to dzieje? Wiemy przecie� wszyscy dobrze, �e tak nie by�o, �e cenzura austriacka tolerowa�a ca�� literatur� patriotyczn�.Czy�by si� p.Czy�owskiemu popl�ta�o z jego w�asn� dzia�alno�ci� w cenzurze filmowej? Stanowczo musimy wzi�� w obron�, cenzorów by�ej Austrii przed p.cenzorem odrodzonej Polski.Nie s�yszeli�my, aby cenzorzy austriaccy robili tego rodzaju machlojki z dzie�ami sztuki, aby je tak skre�lali i, co gorsza, przeinaczali, jak to robi polska cenzura filmowa.Autor Virtuti Militari ws�awi� si� przecie� jako �poprawiacz� filmów i autor napisów, niewiele maj�cych wspólnego z autentycznymi tekstami orygina�ów.Ten fa�sz w budowie pierwszego aktu rozci�ga si� i na stron� ruchu militarnego.Autor stwarza z�udzenie jakiego� buntu i rewolucji.Widz mo�e mie� wra�enie, �e ca�y ruch legionowy by� konspiracyjny i �e to nie legioni�ci, z austriackimi karabinami id� z regularn� armi� na wojn�, ale uczniacy z 1905 r.uciekaj� do lasu, a raczej uciekaj� z M�odego lasu Hertza.Ca�y ten akt to po prostu austriackie gadanie.W akcie drugim mamy kawa�ek filmu wojennego.Niestety, nie jest to film niemy.Wszystko jednak przechodzi akt trzeci.Tu przecieramy sobie oczy tak d�ugo, a� dostajemy j�czmienia na prawej powiece.Pan Czy�owski wyst�puje w charakterze Skargi.Skarga to straszna, od takiej skargi siwieje w�os.I znowu nie wiemy, gdzie jeste�my i kiedy si� to dzieje? Czy�by krajem rz�dzi�a jaka� mafia partyjniactwa i prywaty? Kogo to smaga p.Czy�owski biczem �dziadowskim� swojego sarkazmu? Mamy wra�enie, �e to czasy przedmajowe i �e czytaj� nam ze sceny jaki� stary i bardzo nieudany artyku� z �G�osu Prawdy�.Czy to ma by� co� w rodzaju pozytywnego programu ideologii legionowej, czy mo�e krytyka rz�dów obecnych?Nie.Stanowczo wol� Obron� Cz�stochowy, utwór, równie� tandetny, ale mniej pretensjonalny.Czyta�em niedawno par� agitacyjnych sztuk sowieckich.S� to przewa�nie utwory do�� mierne.Ale ideologicznie stoj� twardo na gruncie materializmu dziejowego i mo�emy si� sprzecza� z autorem, bo wiemy, jakie s� jego; pogl�dy.Z p.Czy�owskim nie ma si� co sprzecza�.Nawet nie mo�na mie� do niego pretensji, �e napisa� tak� ramot�.Mo�na si� co najwy�ej dziwi�, �e tak� deklamacj� na imieniny babci wystawiono w powa�nym teatrze.Wykonawcy ról g�ównych, Maszy�ski i Dominiak, jak równie� re�yser W�gierko, który wyst�pi� w mundurze Austro-W�gierki, powinni za swoje cierpienia sceniczne dosta� nie Virtuti Militari, ale medale za ratowanie ton�cych.Niczego co prawda nie uratowali, ale z ca�ym po�wi�ceniem wle�li po uszy w wod�, i to wod� wyj�tkowo m�tn�.Na premierze Virtuti Militari byli podobno wszyscy zwolennicy obecnego re�imu.Kompletu w teatrze nie by�o.31 stycznia 1932 r.Teatr Ateneum: �PANNA MALICZEWSKA�, sztuka w 3 aktach Gabrieli Zapolskiej; re�yseria Stanis�awy Perzanowskiej; dekoracje Eugeniusza Poredy.Mimo pewnych naiwno�ci fabularnych ma Panna Maliczewska wszystkie cechy �wietnego talentu Zapolskiej.Zna� jej lwi pazur, a raczej pazur lwicy, zw�aszcza w celnym i nieomylnym dialogu, w powiedzeniach a� radosnych w swej trafno�ci.Ma�o na scenie widzi si� ludzi tak z krwi i ko�ci �ywych jak postacie Zapolskiej.Wspania�y realizm i bystro�� obserwacji, która nas dzi� tak cieszy, by�a kiedy� powodem m�odopolskich grymasów.Zapolsk�, jak i Prusa, traktowano pogardliwie w epoce idiotyzmów Nietoty lub alkoholowych demonizmów przybyszewszczyzny.By� mo�e, synowie nasi albo synowie naszych pa� znajomych pot�pi� znowu pisarzy trze�wych i szydzi� z nas b�d�, �e nie docenili�my Peipera.Diabli wiedz�, jakie jeszcze nawroty przyjd� w gustach literackich.Na razie bardzo nam Zapolsk� smakuje i wcale si� tego nie wstydzimy.�yjemy w okresie hossy na trze�wo��.Mimo �e Zapolsk� nie dopracowa�a si� w�asnych kryteriów ani definicji w sztuce, nie obra�aj�c mego przyjaciela Witkacego, mia�a ona wi�cej dyscypliny intelektualnej ni� autor Persy Zwierzontkowskaja.Teatr Ateneum dobrze zrobi�, �e przypomina� Warszawie Pann� Maliczewska.Dramat tej �biduli� niewiele straci� na aktualno�ci, a przecie�, jak to si� cz�sto zdarza, zajmuje nas w�a�nie, to, co ju� �ycie zmieni�o, ta odrobina powietrza, która przenikn�a w zat�ch�e mieszkanko utrzymanki pana Dauma.Taka inspekcja minionej obyczajowo�ci zawsze mo�e nas czego� nauczy�.Terenem upadku panny Maliczewskiej nie jest jaka� prowincjonalna dziura: Rzecz dzieje si� w przedwojennym Lwowie, bliskim dawnego wielkiego Wiednia.Typy spotykane s� najzupe�niej do pomy�lenia w komedii londy�skiej czy paryskiej.Dwie paniusie opiekuj�ce si� dziewcz�tami, które ju� zdecydowanie stoczy�y si� moralnie, to nasze znajome ze sztuk Shawa.Maliczewska nie jest uwiedzion� s�u��c�, jest to aktoreczka czy baletniczka, co� w rodzaju naszej girl z kabaretu.Nie mo�emy si� oprze� wra�eniu, �e dramat jej dzisiaj nie mia�by w sobie tej zasmucaj�cej beznadziejno�ci.Ola kobiet tego rodzaju powi�kszy�a si� ilo�� szans �yciowych.Ma�o jest dzisiaj m�czyzn, którzy by si� wstydzili pokaza� z przystojn� girl w �Adrii� czy w �Bodedze�.Dawniej takie panny Maliczewskie by�y jak akcje nie wprowadzone na gie�d�, kurs ich wyznacza� jaki� spekulant Daum.Gdzie� mog�a pozna� ta bidula kogo� przyjemniejszego od tych dwu jej obrzydliwych adoratorów? Czy na ciemnej i s�abo o�wietlonej ulicy? Dzi� prawdopodobnie panna Maliczewska by�aby - wprowadzona na gie�d�, a gie�d� dla kobiety jest dansing.Dzi�, gdy kobieta mo�e sama chodzi� do kawiarni i do restauracji, ró�nica mi�dzy kokotk� a dam� z towarzystwa bardzo si� zatar�a.Jest przez to by� mo�e wi�ksza konkurencja, ale i mo�liwo�ci s� wi�ksze [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki