741 01 (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Mamy tu równie� imponuj�cy opis Moj�esza, wedle któregonawet w wieku stu dwudziestu lat „si�y go nie opu�ci�y”(Pwt 34, 7).Dwa razy pojawia si� motyw ojców oddaj�cych komu innemu swecórki b�d�ce �onami bohaterów: w przypadku Samsona (Sdz14, 20) oraz Dawida i Mikal (1 Sm 25, 44; 2 Sm 3, 13-14).Trzy razy mówi si� o synach si�gaj�cych po na�o�nice swoichojców: Ruben obcuje z Bilh�, drugorz�dn� �on� Jakuba, Abszalomobcuje z dziesi�cioma na�o�nicami Dawida, a Adonijja prosi o Abiszag.I wreszcie wyj�tek, który potwierdza regu��: lud Izraela manie zbli�a� si� do kobiet przez trzy dni poprzedzaj�ce objawienie nagórze Synaj (Wj 19, 15).Inny powracaj�cy motyw to zale�na pozycja kobiet funkcjonuj�cych wspo�ecze�stwie patriachalnym.Dotyczy to pierwszej kobiety, do którejBóg w ogrodzie Edenu zwraca si� nast�puj�cymi s�owami: „��dzatwoja b�dzie do m�a twego, a on nad tob� b�dzie panowa�”, atak�e Sary i Hagar, Rebeki, �on i na�o�nic Jakuba, na�o�nicy wKsi�dze S�dziów, Tamar, córki Jeftego, Anny, matkiSamsona, Abigajil, Mikal, Batszeby, Tamar i Abiszag. Wszystkie te obserwacje – dotycz�ce j�zyka, ci�g�o�ci,powi�za�, aluzji, cytatów, podobie�stwa ca�ych akapitów,powracaj�cych scen, konsekwencji techniki pisarskiej i powracaj�cychw�tków – wskazuj� na to, �e mamy tu do czynienia zpokrewnymi tekstami.Jak mamy to rozumie�?Czy jest to dzie�em przypadku? Zwa�ywszy na wielo�� podobie�stw,trudno w to uwierzy�.Czy powracaj�ce obrazy mog� by� rezultatem wspólnego t�akulturowego lub ustnej tradycji? Ich zag�szczenie jest na to zbytwielkie.Te obrazy pojawiaj� si� jeden za drugim w tym zbiorzetekstów, podczas gdy niewiele z nich ma paralele w E lub P(b�d� w innej narracji).Poza tym istniej� elementy ci�g�o�ci ialuzji ��cz�ce te teksty w jedn� ca�o�� w sposób, którytrudno by�oby wyja�nia� istnieniem wspólnej dla nich tradycjiustnej.Czy mo�liwe jest, aby�my mieli do czynienia ze „szko��”pos�uguj�c� si� grup� ulubionych obrazów i zwrotów?Ma�o prawdopodobne.Kiedy mówimy o szko�ach w staro�ytnymIzraelu, przewa�nie mamy na my�li grupy kap�anów lub uczonychw Pi�mie reprezentuj�cych poszczególne ideologie religijne ispo�eczne.To w�a�nie mamy na my�li, kiedy mówimy o „szkolekap�a�skiej” lub „szkole deuteronomicznej”.Wi�kszo�� wspólnego j�zyka, który przewa�a w dzie�achzwanych przez biblistów „kap�a�skimi” lub„deuteronomicznymi”, odzwierciedla ich religijnezainteresowania.Tymczasem zdecydowana cz�� wyra�e� i obrazów,którymi si� tu zajmowali�my, nie s�u�y takiemu ideologicznemucelowi.Dotycz� one raczej spraw seksualnych, szpiegów iintryg rodze�stwa ni� praw i o�tarzy.Obejmuj� gr� s�ów,ironi� i aluzj�, ale nie dotycz� �adnych praw opróczDziesi�ciu Przykaza�.S� one tworem artysty pióra, a niejakiego� ruchu.Czy zatem jest to szko�a artystyczna z mistrzem literackimgorliwie na�ladowanym przez grup� uczniów? To mo�liwe, mamy tujednak do czynienia z tekstami tak �ci�le ze sob� powi�zanymi, takspójnymi, tak wzajemnie splecionymi, �e wskazuje to raczej naistnienie jakiego� planu obejmuj�cego ca�o�� dzie�a.Czy zatem jest to dzie�o jakiej� szko�y artystycznejzaprojektowane przez mistrza, a wykonane przez uczniów (takczyni� Dumas: szkicowa� swoje powie�ci, po czym kaza� je pisa� swoimstudentom)? To równie� jest mo�liwe, có� jednak mia�obywskazywa� na to, �e mamy tu do czynienia z takim procesem lubistnieniem takiej szko�y w staro�ytnym Izraelu? Otó� nie.Nicnie wskazuje na tak dziwaczny i – w tym stadium rozwojuliteratury – ma�o prawdopodobny scenariusz.Wed�ug mnie najbardziej prawdopodobnym wyja�nieniem tych faktówjest teoria mówi�ca, �e wszystkie te teksty s� dzie�em tegosamego autora.Je�eli tak nie jest, to autorami jest jaka� tajemniczagrupa pisarzy pos�uguj�cych si� tymi samymi wyra�eniami, idiomami,obrazami i tropami literackimi oraz rozwijaj�cych te same motywy –podczas gdy wszyscy inni autorzy prozy biblijnej nie pos�uguj� si�tymi wyra�eniami, obrazami i tak dalej [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki