Juliusz Słowacki Poema. Pięć pierwszych pieni

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ju� po�egna�em ci� - jeszcze b�d� zdrowa!PIE�� PI�TAPrzez ciemne, smutne go�ci�ce kurhanówNiesie go czarny ko� dniami i noc�.Pod ziemi� t�tna zakopanych dzbanówZ prochem rycerzy - na niebie �opoc�Kruki jak stada pos�pne szatanów;W czaharach zbroje rycerzy migoc�I dzidy b�yszcz� krwawymi p�omyki.Tam na kurhanach pos�pne lirnikiSiedz� i graj� dumy dawnych czasów.Dumy wychodz� na rozleg�e pola,Wpadaj� smutne w szum d�bowych lasów;I stamt�d znowu, jak harfy Eola,Zmi�szane z szumem li�cianych ha�asówWychodz� na step, a ludzka niedolaLeci, wichrami p�acz�cymi wiana,Jakby nie ludzi ustami �piewana.Tu siedz� wianki na polu czumakówI ogie� pal� wielki, jasny, chmurny;Tam dal�j wie�ce podró�ników ptaków,A drop na stra�y - albo s�p bezpiórny;Podobni z dala do rzymskich orszakówKo�o chor�gwi albo ko�o urny,Gdzie sm�tne wodza popio�y z�o�one:Odprawuj�ce stra� i zamy�lone.Beniowski przeby� Dniepr - gdy raz wieczorem,Kiedy ju� ksi�yc wstawa� zamy�lony,Obaczy� ogie� pod d�bowym borem,W ziemi pal�cy si�, wielki, czerwony.Przy ogniu siedzia� cz�ek okryty worem,Dziki�j i straszn�j twarzy jak Hurony,Gotowa� straw�, i pazury czarneKrwawi�c, odziera� ze skór ca�� sarn�.Ta, wywrócona, oczyma szklannemiZda�a si� �ebra� u ognia lito�ci.Dal�j siedzia�o dwóch panów na ziemi.Na jednym �upan by�, skóra i ko�ci;Drugi oty�y i z rubinowemiPoliczki, pe�en w sobie wielmo�no�ci,Przepija� g�o�no do drugiego zdrowiemZ butla, co mia� brzuch obszyty sitowiem.�w pan wspania��j tuszy - troch� babaNa twarzy - dziwn�j mia� zbroj� struktury.Od ko�nierza mu sz�a �elazna sztaba,Malowanymi natykana pióry.Rzek�by�, �e rodzi go królowa Saba,�e z dawnych czasów spad� jak �aba z chmury.Chocia� si� zbroja nam wydaje dzika -Beniowski pozna� zaraz pancernika.Gdzieniegdzie jeszcze snuli si� po krajuStarzy minionych czasów kochankowie,Którzy nie pili kawy ani czaju,�elaza kawa� nosili na g�owieJak star�j kawa� arki na Synaju;A Bóg im dawa� rumiano�� i zdrowie,Zw�aszcza �e s�om� wk�adali do butów.Litwin pancernik, jeden z tych mamutów,Siedzia�, jak mówi�, i z oplecionegoButla pi�.Litwin to by� star�j daty;Z chudym si� na czas po��czy� koleg�.A jego s�uga, czerwonokud�atyPerkunas, który pana zna� ma�egoI z mi�o�ci mu, a nie dla zap�atyS�u�y�, cho� nosi� imi� dawnych bogów,Kucharzem teraz by� - i u trójnogówWiesza�.ach! nie ju� dla Znicza kadzid�o,Lecz kawa� sarny; - ju� nie dawne runy�piewa�, lecz diab�a �mujdzkiego straszyd�oKrzy�em odp�dza�, gdy bi�y pioruny.Wybornie umia� w�dzi� g�si skrzyd�oI po tatarsku zawija� ko�duny -Król perski, który p�aci� z�ota min�Za ka�d� now� rzecz, to za bo�win�Da�by dwie.- O bo�wino! HipokrenoLitewska! Ty, co utworzy�a� szko��!Waza twa zawsze wytryska Kamen�,Która ma oczki gazeli weso�e,A w r�ku bia�ym swym - ni piu, ni meno -W r�czkach, które s� zakasane, go�e,Wieniec z barszczowych uszów; o nagrodo!�e mi j� kiedy� dasz - marzy�em m�odo.Lecz teraz trac� nadzi�j�.Niestety!"Nie lza" - jak mówi Kochanowski - pró�no!Pró�no depta�em parnasowe grzbietyI mia�em nieraz Dyjan� us�u�n�:Kiedym chcia� zamkn�� Sybir w tryjolety,Muza zosta�a mi rymami d�u�n�;Z tego wi�c posz�o, �e pisa�em proz�,"O d j e m n �" - mówi Tygodnik - o zgrozo!Odjemn�! - czy od Tygodnika? Bo�e!Kto tam od�jmie co, ten b�dzie m�dry:Ty by� nie odj�� nic sam, Pitagorze,Z twoj� tabliczk� w r�ku.Po kropkach pisz� dal�j.Wiatr by� ch�odnyI ogie� pali� si� weso�o z trzaskiem;Beniowski nie by� to bohater modny,Co si� ksi�yca tylko karmi blaskiem,Przypomnia� sobie w�a�nie, �e by� g�odny.Wi�c jak astronom gwiazdy wynalazkiemAlbo poeta ucieszony nowymRymem nieznanym i b�yskawicowym,Albo dewotka, gdy grzech jaki staryPrzypomni sobie przed sam� spowiedzi�,Albo jak trafne litewskie ogary,Gdy wpadn� razem na �ap� nied�wiedzi�,Albo - lecz sposób ten porówna� staryKrasickim tr�ci i z�ocon� miedzi� -Wi�c prosto, bez gaw�dy i odwlecze�:Beniowski, ludzi ujrzawszy i piecze�,Zsiad� z konia.Teraz, kiedy go prowadz�Tak materialne gusta, moja muzaOpuszcza, z ca�� sw� harfiarki w�adz�.Chocia� tam z�ota le�y kukurydza,Cho� kapu�ciane tam kocio�ki kadz�,Cho� nerka na kszta�t czerwiennego tuzaLe�y i w ma�le na patelni warczyJak serce wroga na Odyna tarczy.Cho� pi�kny ten las, gdzie o piersi d�bówOgie� czerwony swoje skrzyd�a �amie,Chocia� Perkunas ma na kszta�t trójz�bówWidelec w r�ku i Neptuna rami�,Które do czarnych dymu wchodzi k��bówJak ów w��, co chce Danta chwyci� w bramieDyt�jski�j i w �ar �eb �elazny k�adzie,Cho� uczty prostsz�j nie by�o w Helladzie:Wol� porzuci� dym, p�omie�, pieczywo,Rycerza, moj� szlacht� - a sam w stepy,Jako ognisty ko� z rozwian� grzyw�,Jak Ariost, nie jak Homer id� �lepy.Ta rozmaito�� mo�e by� pokrzyw�.I pie�� na ró�ne podzieliwszy szczepy,Mo�e do ko�ca nie trafi� i �adu;Lecz rozmaitym b�d� dla przyk�adu.Chodzi mi o to, aby j�zyk gi�tkiPowiedzia� wszystko, co pomy�li g�owa:A czasem by� jak piorun jasny, pr�dki,A czasem smutny jako pie�� stepowa,A czasem jako skarga nimfy mi�tki,A czasem pi�kny jak anio�ów mowa.Aby przelecia� wszystka ducha skrzyd�em.Strofa by� winna taktem, nie w�dzid�em.Z ni�j wszystko doby�, zamgli� j� t�sknot�,Pot�m z ni�j �yska� b�yskawic� cich�,Pot�m w promieniach j� pokaza� z�ot�,Pot�m nad�t� dawnych przodków pych�,Pot�m j� utka� Arachny robot�,Pot�m ulepi� z b�ota, jak pod strych�Gniazdo jaskó�cze przybite do drzewa,Co w sobie s�o�cu wschodz�cemu �piewa.I gdyby stary ów Jan CzarnoleskiZ mogi�y powsta�, toby j� zrozumia�My�l�c, �e jaki� poemat niebieski,Który mu w grobie nad lipami szumia�,S�yszy, ubrany w dawny rym królewski,Mow�, któr� sam przed wiekami umia�.Pot�m by, cicho m��c, rozwa�a� w sobie,�e nie zapomnia� mowy polski�j w grobie.Wi�c nie mieszajcie mi si� tu, harfiarze,Którym dzi� klaska t�um! - precz, mowo sm�tna,Co my�lom w�asne od�jmujesz twarze,Daj�c im ci�g�� z� lub ci�g�e t�tna;Wola�bym s�ucha� morza na wiszarzeJaki�j opoki, co wieków pami�tna,W szumie, jakoby w niesko�czonym rymie,Odrzuca falom jedno - wielkie imi�.Ni�.moja muzo, stój.Od imion w�asnychWara! z t�j strofy zrobi�aby� cmentarz;Co� na kszta�t Danta tercetów ni�jasnych,Do których trzeba dodawa� komentarz.Krytyk� Do�ców i S�owian prekrasnychZostawmy drugim.Lepi�j j� spami�tasz,Gdy ich jak z�ota strza�a Meleagra -Przeszyje pióro pana Micha�a Gra."Ej, ty na szybkim koniu!." Dal�j wiecie.Wieszcz wielki sobie zapytanie czyni,A drugi mu wieszcz w przyleg�ym powiecieOdpar�: "Sk�d, powiedz, wracaj� Litwini?""That is the question!" Tu pytanie trzecie:Komu ty jedziesz? - jak mówi� �mudzini -Które ja czyni� na�laduj�c metra:Galop w po�owie pierwsz�j heksametra.Komu ty jedziesz? "Jad� ksi�ycowi,Aby si� w konia przegl�da� kopytach,Wonnemu jad� na stepach kwiatowi,Dziewannom, które w z�otych stoj� kitach;Anio� mi� srebrny, jasny, w skrzyd�a �owiI leci za mn� jak sen po b��kitach,Na koniu stoj�c rycerskim jak s�awa,I goni mi� w kurhany" - mówi Sawa.Tak mówi�c lecia�.A za� nimfa �adnaZ�o�y�a z�ote skrzyde�ka powoli,Pot�m usiad�a, ale taka zdradnaJak wrona, kiedy z wie�niakiem po roliChodzi, szykowna i do lotu sk�adna;Wida�, �e z ch�opa drwi, a z psem swawoli.Usiad�szy, w�osy zrzuciwszy na �ono,Dwie nó�ek w jedno w�o�y�a strzemiono.Kozak ust�pi� i nie mówi�c s�owaP�dzi� do swego stepowego domu.By�a to grota podziemna, stepowa,Ma�o widziana i wiadoma komu [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki