018 02 (5)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Dziecku poleca si� zlokalizowa� znak i okre�li� jego kszta�t.Kolejnym etapem jest rozpoznawanie pojedynczych liter czerwonych na niebieskim tle (lub odwrotnie).Pierwsze rozpoznawane litery powinny Wiec ok.6 cm wysoko�ci, grubo�� kreski ok.5 mm.Prowadzone w Stanach Zjednoczonych prace, maj�ce na celu nauczenie niewidomych czytania czarnodruku, odsuwaj� na dalszy plan rozpoznawanie barw i nawet ju� Wst�pne testowanie polega tam na identyfikacji bieli i czerni.W naszych eksperymentach stosowali�my kawa�ki zwyk�ego szk�a okiennego, o zeszlifowanych brzegach i rogach, formatu papieru maszynowego (A-4) lub 30 x 30 cm.Szyba z jednej strony by�a sklejona z tektur� paskiem plastra, co zapobiega�o przesuwaniu si� szk�a podczas pocierania go palcami.Pomi�dzy szyb� a tekturow� podk�adk� umieszczono arkusz bia�ego papieru (t�o), a dopiero na nim test.Cz�sto mogli�my zauwa�y�, obserwuj�c m�odzie� w wieku od 16 do 18 lat podczas szukania le��cej pod szk�em karty, �e r�ka w�druj�ca w ró�nych kierunkach po szybie zwalnia lub nawet zatrzymuje si� na moment za ka�dym razem, gdy przesuwa si� ponad kart�, a mówi�c dok�adniej � ponad granic� karty i t�a.Wygl�da to tak, jakby r�ka �wicz�cego ju� �wiedzia�a".Jakby �r�ka by�a m�drzejsza od g�owy".Mamy tu do czynienia ze zjawiskiem ruchów mimowolnych, nie�wiadomych, podobnie jak to si� dzieje w ró�d�karstwie.Ze wskazanego przez nas podobie�stwa percepcji dermooptycznej do percepcji wzrokowej u zwierz�t ni�szych (a tak�e do dzia�ania aparatów czytaj�cych) wynikaj� te� pewne konsekwencje metodologiczne:1.Przesuni�cie palcami przez granic� np.bieli i czerni powoduje (na skutek hamowania obocznego) wzmo�one impulsowanie w niektórych komórkach nerwowych.St�d potwierdzaj�cy si� nieustannie w praktyce wniosek, �e r�ce �wicz�cego musz� znajdowa� si� w ci�g�ym ruchu.R�ka nieruchomiej�ca natychmiast przestaje rozpoznawa�.2.Gdy palce przesuwaj� si� z powierzchni czarnej na bia��, w rozpoznaniu uczestnicz� tylko komórki nerwowe typów on i on-off.Gdy palce powracaj� z bieli na czer�, reaguj� komórki off i on-off, a nie reaguj� komórki on.W celu wi�c zaanga�owania w rozpoznanie mo�liwie najwi�kszej liczby neuronów trzeba wodzi� r�k� po te�cie w ró�nych kierunkach, nie odrywaj�c palców od powierzchni badanej.3.Zdarza si� cz�sto, �e �wicz�cy nie potrafi zlokalizowa� np.czarnego prostok�cika, le��cego na bia�ym tle pod szyb�.Bezskutecznie szuka go przez d�u�szy czas, wodz�c ca�� d�oni� po szkle.Mo�na wtedy mu zaproponowa�, aby zmieni� technik� poszukiwania.Je�li b�dzie przesuwa� powoli palce od prawego ku lewemu brzegowi szyby i z powrotem (albo te� w kierunku pionowym), prawdopodobnie w którym� momencie zareaguje na przekroczon� granic� bieli i czerni.Wykorzystuje si� tu zjawisko �wykrywania brzegów pobudzenia za pomoc� hamowania obocznego".Po ustaleniu granicy bieli i czerni stosunkowo �atwo jest teraz �wicz�cemu ustali�, po której stronie granicy znajduje si� biel, a po której czer�.Tym sposobem z�o�one zadanie dok�adnej lokalizacji czarnego prostok�ta na bia�ym tle roz�o�one zostaje na kilka dzia�a�, z których ka�de jest niezbyt trudne do wykonania.Wiele rado�ci niewidomym dzieciom daje rozpoznawanie liter niedost�pnego im dot�d pisma drukowanego.Najlepiej zacz�� od liter L, T, H, E, F � najprostszych do rozpoznania.Nieco trudniejsze s� ju� litery zawieraj�ce linie sko�ne: N, M, K, Z, A.Jeszcze wi�ksze trudno�ci nastr�czaj� litery maj�ce kszta�ty zaokr�glone: D, O, S, B, C.Dodatkowym utrudnieniem bywa nierzadki u dzieci niewidomych brak znajomo�ci liter alfabetu.Ka�d� odczytan� dermooptycznie liter� dziecko powinno zatem Zapami�ta�, musi potrafi� rysowa� jej kszta�t palcem na stole lub w powietrzu.Cho� mo�e wyda� si� to dziwne, pierwsze dawane do rozpoznania litery nie powinny by� zbyt du�e, o wysoko�ci nie wi�kszej ni� 6 cm.Zw�aszcza wa�na jest optymalna grubo�� kreski; w �adnym razie nie mo�e ona przekracza� 10 mm (przybli�ona szeroko�� rozpoznaj�cej opuszki palca), a najlepiej je�li wynosi od 3 do 5 mm.Oczywi�cie krój liter powinien by� prosty, litery nie mog� by� ozdobne, wysmuk�e, opatrzone szeryfami, ciasno zestawione.Nawet na etapie bardzo ju� zaawansowanych �wicze� dermooptycznych czytania czarnodruku powracamy przy ka�dym spotkaniu do �wicze� wst�pnych: rozró�niania kart czerwonych i niebieskich lub bia�ych i czarnych.PerspektywyW rozmowach prowadzonych na temat mo�liwo�ci, jakie stwarzaj� badania dermooptyczne dla niewidomych, s�yszeli�my zawsze tylko pytania o efekty osi�galne przez trening: co? w ile roboczogodzin? u jakiego procentu �wicz�cych? Ciekawe, �e i u autorów pisz�cych na ten temat nie znajdujemy nigdzie próby �mielszego spojrzenia w przysz�o��.Nam wydaje si�, �e stworzona dzi�ki treningowi dermooptycznemu Mo�liwo�� dania do odczucia cz�owiekowi niewidomemu od urodzenia istotnej ró�nicy, np.mi�dzy czerwieni� a b��kitem (barwa ciep�a, barwa zimna), jest celem donios�ym, ale nie mo�e by� on traktowany jako cel ostateczny.Do takiego celu mo�e nas doprowadzi� dopiero gruntowne przebadanie mechanizmu dermooptycznej wra�liwo�ci.Kiedy dobrze po-znamy ten mechanizm, niew�tpliwie (z pomoc� tak przecie� niezawodnej wspó�czesnej techniki) b�dziemy mogli t� wra�liwo�� wzmacnia� w dowolnym stopniu i u ka�dego cz�owieka.Nie b�dzie wówczas problemów zwi�zanych z przyrodzonymi zdolno�ciami i z ich trenowaniem.Po prostu: po krótkim poinstruowaniu niewidomy zacznie palcami odró�nia� barwy i czyta� druk, w czym pomo�e mu urz�dzenie wzmacniaj�ce.Oto � wed�ug nas � g�ówny cel utylitarny bada� dermooptycznych.Cel drugi, ju� nie wprost utylitarny, przedstawili�my (wspólnie z Krzysztofem Boruniem) na II Mi�dzynarodowym Kongresie Bada� Psychotronicznych w Monte Carlo, w czerwcu-lipcu 1975 roku.Zwrócili�my tam szczególn� uwag� na fakt, �e nader interesuj�ca w badaniach dermooptycznych wydaje si� mo�liwo�� obserwowania na tym stosunkowo �atwo dost�pnym materiale zjawisk, które � jak s�dzono � towarzysz� wy��cznie rzadkim objawom parapsychicznym (jak np.odkryta przez Ryzla impregnacja psychiczna kart dawanych do rozpoznawania osobom badanym).Ten aspekt bada� nad wra�liwo�ci� dermooptyczn� by� dot�d równie� prawie nie dostrzegany [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki