025 07 (5)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Chocia� studenci zajmuj� nieco wy�sz� ga�� drzewa filogenetycznego ni� �aby (czy te� odleg�� ga��, je�li przyjmiemy punkt widzenia wolny od gatunkowych uprzedze�), wykazuj� oni wiele cech wspólnych z �abami, przynajmniej gdy maj� odnale�� jaki� obiekt.W eksperymentach przedmiot stanowi�cy cel by� pokazywany studentom przez krótk� chwil�, po czym � po jego usuni�ciu i zgaszeniu �wiate� � proszono badanych, by wskazali r�k� punkt, w którym przedmiot ten si� znajdowa�.Studenci regularnie pope�niali b��dy, które nie doi tyczy�y kierunku, lecz odleg�o�ci: czasami umieszczali przedmiot a� 10 cm bli�ej, ni� nale�a�o, chocia� bez trudu si�gn�liby dalej.Analiza tych b��dów wykaza�a, �e studenci przetwarzaj informacje o po�o�eniu przedmiotu wzd�u� osi wschód-zachód niezale�nie od informacji o jego odleg�o�ci oraz o wysoko�ci, na której si� znajdowa� � a wi�c zachowywali si� niemal tak sam� jak �aby.Pogl�d, �e nasz mózg zawiera elementy mózgu gada (lub co najmniej p�aza), jest wi�c s�uszny, przynajmniej je�li chodzi o si�ganie po przedmioty oraz chwytanie ich.Uzupe�nieniem powy�szych wyników s� prace psychologii z Uniwersytetu Zachodniego Ontario, Mela Goodale'a, którjlj wraz ze wspó�pracownikami ustali�, �e w mózgu wiedza o tym gdzie znajduje si� przedmiot taki jak fili�anka kawy, jest oddzielona od umiej�tno�ci si�gni�cia po fili�ank� i umiej�tno�ci wzi�cia jej do r�ki.Goodale pracowa� z dwoma pacjentkami, które dozna�y obra�e� mózgu: obie badane stanowi�y w pewnym sensie swe lustrzane odbicia.U jednej pacjentki, oznaczonej inicja�ami D.F., o�rodki wzrokowe w mózgu uleg�y uszkodzeniu wskutek zatrucia tlenkiem w�gla.Je�li poka�e si� jej zbiór asymetrycznych przedmiotów o ró�nych kszta�tach (taj kich jak kamyki na pla�y), to na podstawie ich wygl�du D.F nie b�dzie potrafi�a ustali�, które z nich s� takie same.Druga pacjentka Goodale'a, znana jako R.V., która dozna�a uszkodze� w innych rejonach mózgu, nie mia�a k�opotów z dostrzeganiem ró�nic i podobie�stw mi�dzy takimi przedmiotami.Sytuacja uleg�a ca�kowitemu odwróceniu, gdy obie pacjentki proszono o wzi�cie tych przedmiotów do r�ki.Pomy�l o tym podczas nast�pnych zakupów w sklepie samoobs�ugowym.Kiedy bierzesz do r�ki obiekty o nieregularnych kszta�tach, takie jak ziemniaki, gruszki czy kawa�ki �wie�ego imbiru, zwykle wybierasz dwa �atwe do uchwycenia punkty, znajduj�ce si� na przeciwleg�ych stronach przedmiotu i ustawiasz swój kciuk oraz palec wskazuj�cy w taki sposób, by wyl�dowa�y one w tych punktach.Jest to jeszcze jedna czynno��, któr� wykonujesz bez udzia�u my�li, ale z wielk� precyzj�.R.V., kobieta nie maj�ca trudno�ci z odró�nieniem dwóch przedmiotów danego typu, jest mimo to niezdolna do uchwycenia ich w normalny sposób.W czasie eksperymentów cz�sto wybiera niew�a�ciwe punkty, które nie zapewniaj� stabilno�ci jej palcom.Dany przedmiot mo�e pewnie uchwyci� dopiero po dotkni�ciu go.Innymi s�owy, gdy przychodzi do wzi�cia tych przedmiotów do r�ki, pacjentka nie potrafi wykorzysta� swej umiej�tno�ci przeprowadzania wzrokowej analizy ich kszta�tów.Przypadek D.F.jest dok�adnie odwrotny.Kobieta ta nie ma poj�cia, jak odró�ni� od siebie ogl�dane kszta�ty � nie zdaje sobie nawet sprawy, �e istniej� mi�dzy nimi jakie� ró�nice.Mimo to potrafi wzi�� przedmioty do r�ki równie sprawnie jak Ty czy ja, swobodnie, lecz nieomylnie wybieraj�c miejsca odpowiednie do uchwycenia.Porównanie przypadków tych dwóch pacjentek potwierdza opini� Goodale'a, �e zobaczenie na pobliskim stole fili�anki z kaw� zapocz�tkowuje dwa oddzielne procesy my�lowe.Jeden skupia si� na istocie samej fili�anki, pozwalaj�c Ci okre�li� jej wymiary oraz ustali�, co ró�ni j� od innych fili�anek i gdzie dok�adnie si� ona znajduje.Drugi strumie� aktywno�ci umys�owej � wywo�any widokiem owego naczynia � sprawi, �e zacznie si� czynno�� si�gania po t� fili�ank�.Oba te procesy maj� swój pocz�tek w o�rodkach wzrokowych po�o�onych z ty�u mózgu � tam pierwotnie prosty obraz fili�anki nabiera kszta�tów, posuwaj� si� nast�pnie ku przedniej cz�ci mózgu (i ulegaj�c dalszemu przetwarzaniu) i obieraj� ró�ne drogi: si�ganie po fili�ank� anga�uje drog� biegn�c� w gór� w kierunku szczytu kory mózgowej, podczas gdy wiedza o fili�ance anga�uje drog� biegn�c� ni�ej, wiod�c� wzd�u� p�atów skroniowych.W zale�no�ci od tego, która z tych dróg zostanie uszkodzona, albo wiedza o fili�ance zostanie zachowana, ale utraci si� umiej�tno�� dok�adnego si�gania po ni� (przypadek R.V.), albo doskonale potrafi si� si�gn�� po fili�ank� i wzi�� j� do r�ki, nie wiedz�c jednocze�nie, a przynajmniej nie umiej�c opisa�, jaki jest kszta�t tej fili�anki i czym ró�ni si� ona od innych (przypadek D.F.).Mel Goodale próbuje przeciwstawi� swoj� koncepcj� tradycyjnemu punktowi widzenia; dawniej owe dwa strumienie Informacji okre�lano jako �co" i �gdzie", podczas gdy Goodale s�dzi, �e mamy tu do czynienia z �co i gdzie" oraz �jak po to si�gn��".Tyle zachodu z powodu marnej fili�anki kawy.Przypomina mi to pewn� wypowied� Tomaso Poggio z MIT, pioniera prac nad wzrokiem robotów.Uczony ten zwróci� uwag�, �e cho� wszyscy jeste�my a� nazbyt �wiadomi tego, z czym nasz mózg radzi sobie najmniej sprawnie � na przyk�ad z niedawno wyuczonymi (przynajmniej z perspektywy ewolucji) zaj�ciami, takimi jak matematyka czy filozofia � wci�� nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak niezwykle skuteczny jest mózg, gdy chodzi o proste (i odwieczne) umiej�tno�ci, na przyk�ad ogl�danie ró�nych przedmiotów (cho�by fili�anki).Doda�bym tylko, �e nic tak naprawd� nie jest proste [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki