widerkówna Rozmowy o Biblii

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.�eby si� przekona� o s�uszno�ci tego twierdzenia, wystarczy przypomne� sobie, �e to w�a�nie dla cz�owieka Jahwe Elohim zasadzi� na pustynnej ziemi Ogród, a w nim �wszelkie drzewa mi�e z wygl�du i smaczny owoc rodz�ce".W Ogrodzie tym umie�ci� cz�owieka po to, �aby go uprawia� i dogl�da�", pozwalaj�c mu przy tym je�� owoce z wszystkich drzew, oprócz z drzwa poznania dobra i z�a, �bo gdy z niego spo�yjesz, niechybnie umrzesz" (Rdz 2,8,15,17).Cz�owiek korzystaj�c z Ogrodu sprawuje jednocze�nie nad nim piecz� w imieniu nie tylko w�asnym, ale i Tego, kto ten Ogród zasadzi�.W obrazie tym �drzewo poznania dobra i z�a", podobnie jak i wspomniane w wersecie 9 �drzewo �ycia", sprawia wra�enie wtr�tu.I zapewne jest nim rzeczywi�cie, jak to za chwil� zobaczymy.Cz�owiek nie jest jednak w pe�ni cz�owiekiem tylko dlatego, �e ma ludzk� posta� i �e �yje.Nie mniej wa�ne dla jego cz�owiecze�stwa s� relacje ��cz�ce go z otaczaj�cym �wiatem.A w �wiecie tym czego� jeszcze zdaje si� brakowa�.�Potem Jahwe Elohim rzek�: �Nie jest dobrze, �eby m�czyzna by� sam�" (Rdz 2,18).Cz�owiek jest stworzony do �ycia we wspólnocie.Bóg postanawia zatem uczyni� �odpowiedni� dla niego pomoc".Lepi 5960z ziemi zwierz�ta i ptaki, po czym wszystkie przyprowadza do m�czyzny.Ten za� nadaje im imiona.W �wiecie biblijnym w imieniu zawarta jest istota tego, co jest nim okre�lone.Zna� czyje� imi�, to wiedzie� o nim wszystko, a nawet mie� nad nim w�adz�.Je�li cz�owiek nadaje imiona zwierz�tom, to znaczy to, �e je zna, �e nad nimi w�ada, lecz równie�, �e przejmuje za nie odpowiedzialno��.Ten sam Bóg, który zasadzi� dla niego Ogród, teraz przyprowadza zwierz�ta, przekazuj�c mu panowanie kolejno nad �wiatem ro�linnym i zwierz�cym.Ale przecie� ,,nie znalaz�a si� pomoc odpowiednia dla m�czyzny" (Rdz 2,20).Tu jedna uwaga bardzo zasadnicza.Czytaj�c tekst Jahwisty mamy ochot� nieraz u�miechn�� si� z pob�a�aniem dla naiwno�ci autora, który tak bardzo antropomorficznie przedstawia swego Boga.Nie tylko �ulepi�" On cz�owieka, �ulepi�" zwierz�ta, lecz za chwil� tak�e u�pi m�czyzn�, by wyj�� mu jedno �ebro, potem za� przy wieczornym ch�odnym wietrzyku b�dzie si� przechadza� w Ogrodzie, by wreszcie wygnanym z raju ludziom sporz�dzi� ze skór odzienie (Rdz 2,7,19,21; 3,8,21).W poczuciu naszej wy�szo�ci zapominamy zbyt �awo, �e w czasach Jahwisty nie znano jeszcze poj�� abstrakcyjnych, nie wykszta�ci� si� jeszcze j�zyk filozoficzny.Hebrajczycy zreszt� z zasady pos�ugiwali si� konkretami.Jak wyrazi�, �e Bóg jest osob�, a nie jak�� bezosobow� si��, skoro nie ma w ogóle poj�cia �osoby"? Naj�atwiej by�o przedstawi� Go po prostu post�puj�cego jak cz�owiek.Wieczorna przechadzka Boga po Ogrodzie ma ukaza�, jak bliski jest On ludziom, a serdeczna troska, któr� otacza nawet grzeszników wygnanych z raju, znajduje swój wyraz w sporz�dzeniu dla nich odzie�y.Gdyby�my dzisiaj pisali na ten temat, na pewno uj�liby�my to inaczej.Musimy si� jednak nauczy� my�le� tak, jak autor biblijny, je�li chcemy naprawd� zrozumie�, co ma nam do powiedzenia.Bez tego stracimy wiele.Typow� ilustracj� wa�no�ci tej zasady jest historia interpretacji opowiadania o stworzeniu kobiety (Rdz 2,21-23).Chyba �adne inne wersety Biblii nie sta�y si� �ród�em tylu �artów, mniej lub bardziej wybrednych dowcipów, rysuneczków, karykatur itp.Grz�niemy w niezrozumia�ej dla nas warstwie s�ownej tekstu nie dostrzegaj�c w ogóle jego sensu.Mo�na by s�dzi�, �e Bóg wyst�puje tutaj w roli chirurga, który najpierw daje pacjentowi narkoz�, bynast�pnie wyci�� mu �ebro.W ko�cu robi jednak co�, czego najlepszy nawet chirurg dokona� nie potrafi: z jednego �ebra �buduje" ca�� kobiet�.Otó� ów �g��boki sen", w jaki zostaje pogr��ony m�czyzna (sen taki spotykamy jeszcze i gdzie indziej w Biblii), oznacza przede wszystkim, �e to, co si� stanie za chwil�, dzieje si� ca�kowicie poza �wiadomo�ci� cz�owieka.Kiedy si� obudzi, ujrzy przed sob� kobiet�, nie maj�c poj�cia, sk�d si� ona wzi�a.Wie jednak od razu, �e w�a�nie w niej znajduje swoje dope�nienie.Wo�a wi�c z ogromn� rado�ci�: �Ta dopiero jest ko�ci� z moich ko�ci i cia�em z mego cia�a!" Jest to stwierdzenie najbli�szego pokrewie�stwa, a nawet równo�ci.W podobny sposób przemówi� do króla Dawida zgromadzeni w Hebron przedstawiciele wszystkich pokole� Izraela: �Oto my�my ko�ci twoje i cia�o!" (2 Sm 5,1).I ta w�a�nie prawda zawarta jest w obrazie budowania kobiety z ko�ci wyj�tej z cia�a m�czyzny.Nie bardzo wprawdzie wiadomo, dlaczego musia�o to by� �ebro.Niektórzy badacze upatruj� w tym okruch prastarej tradycji si�gaj�cej nawet trzeciego tysi�clecia, w j�zyku Sumerów bowiem ti znaczy zarówno �ebro, jak i �ycie.Jest to jednak przypuszczenie raczej niepewne.M�czyzna wita kobiet� nie tylko jako �odpowiedni� dla siebie pomoc", t�, która pozwala mu w pe�ni zrealizowa� siebie, lecz tak�e jako takiego samego jak on cz�owieka.Je�li poprzednio sk�onni byli�my dziwi� si� tam, gdzie w rzeczywisto�ci nie by�o powodów do zdziwienia, to tu z kolei nie znajdujemy zazwyczaj nic zastanawiaj�cego.A przecie� Jahwista �y� w �wiecie, w którym kobieta nie by�a uwa�ana za cz�owieka równego m�czy�nie, lecz bardzo cz�sto po prostu za jego niewolnic�.Autor biblijny b�dzie zatem szuka� wyja�nienia tego stanu w opowie�ci o b��dnym wyborze i grzechu pierwszych ludzi.Na pocz�tku wszak�e pragnie podkre�li�, �e w zamy�le Boga Stwórcy kobieta i m�czyzna s� sobie równi.�Dlatego to m�czyzna opuszcza ojca swego i matk� swoj� i ��czy si� ze swoj� �on� tak �ci�le, �e staj� si� jednym cia�em" (Rdz 2,24).Hebrajskie s�owo basar (cia�o) ma jednak znaczenie szersze ni� jego polski odpowiednik i nie przeciwstawia si� duszy czy duchowi wskazuj�c przede wszystkim na ziemskie uwarunkowanie cz�owieka.Koniec przytoczonego wcze�niej zdania mo�na by przet�umaczy�: �staj� si� jedn� istot� ludzk�".Jest w tych s�owach 6111.Skrzydlaty geniusz z g�ow� ptaka przed drzewem, by� mo�e,.drzewem �ycia" Alabastrowa p�yta z czasów panowania asyryjskiego króla Asurnasirpala II(883-859)pe�na afirmacja zwi�zku m�czyzny i kobiety we wszystkich jego wymiarach, zarówno fizycznym, jak i duchowym.Z rozdzia�em 3 zaczyna si� w�a�ciwie nowe opowiadanie.62 Wielu badaczy jest zdania, �e Jahwista po��czy� dwie ró�ne, prze-kazane mu ju� na pi�mie opowie�ci, tworz�c z nich kunsztownie swoj� w�asn�.�ladem takiego post�powania jest by� mo�e owo szczególne, podwójne imi� Boga, Jahwe Elohim.Opowie�� pierwsza mówi�aby tylko o stworzeniu cz�owieka i osadzeniu go na ziemi, któr� ma uprawia� [ Pobierz całość w formacie PDF ]

�

download / ebook / pobieranie / pdf / do ÂściÂągnięcia

Odnośniki